11 trendów FinTech, które zaskoczą nas w 2018 roku
Obszar technologii finansowych cieszy się w Polsce szczególnym zainteresowaniem. Relatywnie nowoczesne banki ścigają się w oferowaniu cyfrowych i mobilnych usług, start-upy są już gotowe na wejście w życie europejskiej dyrektywy PSD2, a polska administracja prezentuje kolejne programy i rozwiązania, pobudzające rozwój innowacji, np. "Dobry Pomysł". Grudniowa konferencja Impact fintech'17, której partnerem byli PFR, PFR Ventures oraz PAIH, stanowiła świetną okazję, żeby przekonać się, co przyniesie FinTech w nowym roku.
Poniżej 11 subiektywnie wybranych, zarówno lokalnych, jak i globalnych trendów, które będą przedmiotem dyskusji branżowych i decyzji zakupowych w rozpoczynającym się właśnie roku.
1. Otwarta Bankowkość
Unijna dyrektywa PSD2 (Payment Services Directive 2) otworzy europejski świat finansów. Już od połowy stycznia 2018 banki będą zobowiązane do udostępniania swoich API, czyli interfejsów programistycznych, stronom trzecim. To szansa dla każdej zewnętrznej aplikacji na obsługiwanie usług finansowych w imieniu klienta, jeśli tylko wyrazi na to odpowiednią zgodę. Start-upy nie czekały jednak na 2018 rok, by usiąść do pracy. Chociaż nikt nie jest w pełni gotowy, kreatywne zespoły już prezentują swoje produkty, od programów i wtyczek zarządzających wydatkami dla osób indywidualnych czy firm, po platformy zakupowe i porównywarki produktów. Z kolei banki w porozumieniu z administracją pracują nad Polish API, czyli zintegrowaną platformą stanowiącą wygodną bramkę wejścia do wszystkich podmiotów. Jeśli Polish API obejmie też stworzenie piaskownicy systemu bankowego do testowania rozwiązań na fikcyjnych danych, proces wdrożeń zdecydowanie przyspieszy.
2. Rozmywanie granic
Mikropłatności w coraz większym stopniu staną się zintegrowane z naszymi codziennymi doświadczeniami. Jak mówił podczas Impact fintech'17 Pat Patel, dyrektor Money 20/20:
To trend który obserwuję w ciągu ostatnich 18 miesięcy polegający na tym, że życia konsumentów - aspekt społeczny, handlowy i usług finansowych - zbiegają się razem. Całość dostarczają konsumento-centryczne platformy, które 'wtapiają się' w codzienne doświadczenia.
Największe serwisy społecznościowe, w tym Facebook, stały się przede wszystkim platformami reklamowymi lub nawet handlowymi. W 2018 roku i następnych latach rozpowszechnią się tzw. marketplace'y, gdzie możliwe będzie handlowanie różnego rodzaju informacjami, usługami i przedmiotami, integrując równocześnie systemy płatności. Obywatelska presja na odpowiedzialną kontrolę danych wzrośnie.
3. Automatyzacja, nie sztuczna inteligencja
W branży finansowej wciąż nie do końca wykorzystywany jest potencjał intensywnej analityki big data i text miningu. Nie trzeba od razu skakać na głęboką wodę sieci neuronowych, uczenia maszynowego i zaskakujących kreatywnością maszyn. O pojawieniu się AI będziemy mogli mówić tylko przy przyjęciu dość szerokiej definicji, obejmującej też niesamodzielne, proste algorytmy. Natomiast z pewnością szeroko wdrażane będzie RPA (Robotic Process Automation), czyli automatyzowanie wszystkich procesów, które do tej pory obejmowały najbardziej żmudną, powtarzalną pracę. Takiego dostosowywania starych systemów do nowych technologii można się spodziewać szczególnie w związku z nowymi regulacjami chroniącymi konsumentów jak RODO oraz w obszarach AML, ryzyka, sprzedaży i marketingu (zainteresowanym polecam raport KPMG).
4. Conversational banking
Skomplikowany świat wymaga ciągłego upraszczania kolejnych sfer życia. Bankowość "spakowana" do jednego okienka, gdzie możemy uzyskać wszystkie potrzebne informacje, dokonać przelewu czy sprawdzić wydatki na kawę z ubiegłego miesiąca - w 2018 roku powinniśmy zobaczyć pierwsze pełnoprawne podejścia do conversational banking. Czatboty, nasi rozmówcy i przewodnicy, nie będą obdarzone na razie sztuczną inteligencją, a raczej gotowymi scenariuszami.
5. InsurTech nadrabia dystans
Pierwsze FinTechy są tak stare jak globalny internet; jednak branża ubezpieczeń podeszła do innowacji z ograniczonym zaufaniem. Opóźniony start InsurTech nadrabia teraz, gdy korzyści z analityki danych i elastycznych strategii cenowych w wielu miejscach na świecie okazały się niekwestionowane. Dalsza adopcja technologii w ubezpieczeniach to przede wszystkim potencjał rozproszonego rejestru i zupełnie nowych produktów dla sharing economy, choć tu wciąż istnieje bariera regulacyjna.
6. Zastrzyk finansowy dla innowacji
Przełom zimy i wiosny tego roku to także nowe źródła finansowania, które popłyną z sektora publicznego i prywatnego do innowacyjnych start-upów. PFR Ventures już wkrótce uruchomi środki z funduszy, nad którymi pracował przez ostanie miesiące, zaczynając od Startera, przeznaczonego dla przedsiębiorców na etapie pre-seed i seed, przez Biznest, Otwarte Innowacje, aż po dedykowane wzrostowi i ekspansji fundusze Koffi oraz PFR NCBR CVC. Ponad 2 mld zł trafią na rynek, co razem ze środkami prywatnymi gwarantuje aż 4 mld zł dla przełomowych technologicznie firm ? w tym FinTechów. Wszystkie nowości znajdziecie na naszym portalu startup.pfr.pl.
7. Azja na czele
"Watch China" - takiej wskazówki udzielił zgromadzonym na konferencji David Rowan, redaktor kultowego już magazynu WIRED. Firmy takie jak Alibaba i Tencet (właściciel WeChat) pokazują jak tworzyć sprawne platformy społecznościowo-handlowe, z dynamiczną analityką danych i przyjaznymi interfejsami. Chińscy liderzy technologiczni już wychodzą z kraju i inwestują w podobne platformy w Indiach (Paytm) oraz Indonezji (GO-JEK). Lokalne testy chińskiego systemu reputacji obywateli (nazywanego Social Credit System) wzbudzają pewne obawy, ale pokazują też skalę wyzwań, z jakimi chce mierzyć się administracja Państwa Środka. Światowa konkurencja FinTech oznacza stawianie wielkich pytań, a nie tylko reaktywne odpowiadanie na nowe unijne dyrektywy.
8. Blockchain
Potencjał technologii rozproszonego rejestru jest tak duży, jak skala bańki na rynku kryptowalut. Banki, ubezpieczyciele, platformy handlowe, prawnicy i firmy zarządzające aktywami - wszyscy chcą skorzystać z technologii, jednak wciąż brakuje udanych realizacji. Nie jest też jasne dlaczego instytucje finansowe, historycznie oferujące przede wszystkim usługę zaufania, miałyby pozwolić na jej rozproszenie. Również brak tradycyjnych korzyści skali i wpływ na środowisko stawiają technologię pod znakiem zapytania. Fala ICO (Initial Coin Offering, czyli oferta publiczna nowej "waluty" opartej o blockchain) powinna w 2018 roku przynieść choć kilka owoców, które przekonają resztę branży do konkretnych projektów.
9. Giganci szukają wejścia
Rynek FinTech jest atrakcyjny już nie tylko dla starej daty instytucji finansowych oraz start-upów. Wielcy gracze technologiczni szukają sposobu na wejście do gry. Amazon Pay to przykład próby ze strony przedstawiciela tzw. Frightful Five, czyli piątki najpotężniejszych firm technologicznych świata. Również firmy takie jak Microsoft czy IBM angażują się w produkty finansowe, oferując oprogramowanie (lub nawet systemy komputerowe jak np. Watson) bezpośrednio bankom lub dostawcom banków. Korporacyjne inkubator, akceleratory i CVC pomagają dużym firmom rozszerzać swoją działalność na nowe pola.
10. Eksperymenty biometryczne
Uwierzytelnianie będzie kolejnym obszarem do popisania się nową technologią. Rozpoznawanie twarzy w iPhone X to nie pionierskie rozwiązanie, ale początek rozpowszechniania się tych technologii. W kolejce mechanizmów autentyfikacji znajduje się znacznie więcej rozwiązań, bazujących zarówno na technologiach audio, video, jak i kinestetycznych (od tempa pisania po ślad cieplny). Wszystko wskazuje na to, że nowe systemy weryfikacji będą wielopoziomowe. Nowości z branży biometrii wymuszą jeszcze większą interdyscyplinarność i współpracę.
11. Regulacje w służbie innowacji
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego uruchomił na początku stycznia Program Innovation Hub, który ma wspierać FinTechy przez dialog i wsparcie w zakresie identyfikacji przepisów prawa, regulacji, modelu biznesowego, oferowanego produktu lub usługi. Działania są kierowane do podmiotów zarówno rozpoczynających działalność w ramach części rynku finansowego objętej nadzorem KNF (jak start-upy), ale również do podmiotów nadzorowanych chcących wdrażać nowe rozwiązania. Ale 2018 rok może też przynieść od dawna oczekiwaną piaskownicę regulacyjną. KNF już zgłosił premierowi Morawieckiemu plan zmiany statutu urzędu i utworzenie dedykowanego departamentu. Tak proaktywne działania państwa w tym sektorze są wciąż unikatowe w skali świata i w tym roku powinny ukazać się w pełni.
Branża finansowa w Polsce ma się bardzo dobrze - jest regularnie chwalona za nowoczesność i stopień cyfryzacji. W 2018 roku życzę jej zapału do ciągłej zmiany, by jak najsprawniej służyć obywatelom i obywatelkom. Zarówno od strony innowacji technologicznych, jak i ludzkiego, odpowiedzialnego społecznie podejścia do pieniądza. Czeka nas ciekawy rok!