Jak firmy radzą sobie z kryzysem epidemiologicznym

Epidemia koronawirusa to nie tylko realne zagrożenie zdrowotno-sanitarne, ale również zapowiedź poważnego kryzysu ekonomicznego, który prawdopodobnie spowolni wzrost większości światowych gospodarek, a być może doprowadzi również do recesji.

Wprowadzona w wielu państwach kwarantanna powoduje drastyczne szoki zarówno popytowe jak i podażowe. Te pierwsze odczują głównie branże gastronomiczna, turystyczna czy rozrywkowa, które odnotowują gigantyczne spadki obrotów (w tym zupełne zaprzestanie działalności). Drugie, przemysł, którego globalne łańcuchy dostaw już teraz są zachwiane, a brak niezbędnych komponentów oraz konieczność zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom zmusza do zawieszenia wielu zakładów produkcyjnych. Jednak widmo niewypłacalności może wzmóc kreatywne wysiłki przedsiębiorców i pomóc im wprowadzać innowacyjne rozwiązania, które pomogą ich firmom przetrwać.

Oto najciekawsze działania podjęte przez firmy z całego świata, które starają się ograniczyć negatywne skutki epidemii koronawirusa:

1. Zwróć się do swoich klientów i wprowadź karty podarunkowe / vouchery
   Kwarantanna zmusiła do zamknięcia lokale gastronomiczne, usługowe, liczne kluby i puby. Stojąc w obliczu drastycznego spadku obrotów czy wręcz całkowitego zawieszenia działalności część z nich zwróciła się z prośbą o wsparcie do swoich klientów. Wykorzystując media społecznościowe zaoferowały swoim najwierniejszym bywalcom możliwość kupienia karty podarunkowej, vouchera, który umożliwi odbiór dowolnej usługi bądź produktu, gdy zagrożenie epidemiczne zostanie zażegnane. W ten sposób przedsiębiorcy mogą uzyskać dodatkowe środki, a klienci wyrazić swoją solidarność. W skoordynowany sposób akcję oferowania kart podarunkowych w Polsce wprowadziło dla swoich partnerów Booksy. Analogiczne działania mają też miejsce na przykład w Kanadzie.
    
2. Wprowadź mix kanałów sprzedaży
   Sprzedaż detaliczna i fizyczna jest poważnie ograniczona w dotkniętych epidemią regionach. Zwinne chińskie przedsiębiorstwa przeniosły jednak szybko wysiłki sprzedażowe na nowe kanały zarówno w modelu B2C, jak i B2B. Powszechna kwarantanna w ogromnym stopniu zdynamizowała rynek e-handlu i zmusiła wiele firm do szybkiej cyfrowej adaptacji. Firma kosmetyczna Lin Qingxuan zamykając 40% swoich sklepów (w tym wszystkie w Wuhan), przeszkoliła i przekwalifikowała ponad 100 swoich doradców sklepowych w influencerów online. Wykorzystując narzędzia cyfrowe, takie jak WeChat, wirtualnie angażowali klientów i zwiększali sprzedaż online. W rezultacie sprzedaż firmy w Wuhan osiągnęła 200% wzrost w porównaniu do sprzedaży w roku ubiegłym. Cenne porady jak wprowadzić usługi e-handlu oferuje również szef polskiej firmy Divante Tomasz Karwatka, który posiada bogate doświadczenie działania na tym rynku.
    
3. Szukaj okazji wśród przeciwności losu
   Epidemia i wiążąca się z nim powszechna kwarantanna odcisnęła bolesne piętno na ogromnej ilości sektorów gospodarki. Niektóre jednak, odnotowały wzrost popytu i zwiększone zapotrzebowanie na świadczone przez nie usługi bądź produkty. Wśród nich niewątpliwy prym wiedzie handel elektroniczny w sektorach B2C oraz B2B, ale wzrosły również wartości akcji spółek oferujących narzędzia do pracy i edukacji zdalnej. Na przykład Kuaishou, platforma społecznościowa o wartości 28 miliardów dolarów, promowała oferty edukacji online, aby zrekompensować zamknięcie szkół i uniwersytetów. Firma i inne platformy wideo nawiązały współpracę z Ministerstwem Edukacji i utworzyły ogólnodostępne klasy w chmurze online, które będą służyć uczniom. Innym przykładem innowacyjności było zwiększenie oferty połowicznie gotowych posiłków przez dużą sieć restauracji Dingdong Fresh, która skorzystała z zaobserwowania nagłego zapotrzebowania na zwyczajową kuchnię związaną z obchodami chińskiego nowego roku. Oferując częściowo przygotowane dania, firma umożliwiła zamkniętym w domach klientom złożone świąteczne doświadczenie: spędzenia wspólnie czasu wykańczając posiłki oraz tradycyjne odczucia kulinarne.
    
4. Reaguj sprawnie i wprowadzaj innowacje w oparciu o nowe potrzeby
   Sytuacje kryzysowe generują nowe potrzeby, a te stwarzają przestrzeń dla innowacyjności. W sytuacji zagrożenia kryzysem wiele firm skoncentruje się na defensywie, ale niektóre chińskie firmy odważnie wprowadzały innowacje wokół pojawiających się okazji. Branża ubezpieczeniowa jest niezwykle konserwatywna, ale w odpowiedzi na kryzys Ant Financial dodał do swoich produktów bezpłatną ochronę związaną z koronawirusem. To działanie zaspokoiło potrzeby klientów, jednocześnie promując świadomość ofert internetowych firmy i zwiększając lojalność klientów. Firma oczekuje 30% wzrostu dochodów z ubezpieczenia zdrowotnego w lutym w porównaniu do poprzedniego miesiąca.
    
5. Dostrzeż nowe nawyki konsumpcyjne
   Przedsiębiorczość post-epidemiczna się zmieni. Sytuacje kryzysowe to często okazje do wprowadzania i upowszechniania innowacyjnych rozwiązań. Przykładowo, kryzys epidemiologiczny SARS przyczynił się znacznie do zdynamizowania rynku e-handlu w Chinach i Azji. W przypadku powszechnej kwarantanny zmuszającej wiele przedsiębiorców i instytucji publicznych do pracy zdalnej i kształcenia online, prawdopodobne jest że popularyzacji ulegną narzędzia służące komunikacji online umożliwiającej sprawne wideokonferencje. Wysoce prawdopodobne jest również upowszechnienie się telemedycyny. W Polsce telefoniczną pomoc medyczną oferuje firma Telemedi.co. Jej szef Paweł Sieczkiewicz, chcąc pomóc polskim pacjentom, przygotował platformę oferującą bezpłatne konsultacje przez chat internetowy oraz połączenia telefoniczne i wideo. Dostosowując się do nowych realiów globalny producent słodyczy z Chin, przyspieszył dotychczasowe wysiłki w zakresie transformacji cyfrowej. Firma anulowała kampanie offline na Walentynki i inne fizyczne działania promocyjne, reinwestując zasoby w marketing cyfrowy, programy WeChat i partnerstwa z platformami O2O (online-to-offline), aby jak najlepiej wykorzystać zmiany w zachowaniu klientów w obliczu epidemii.
    
6. Podziel się pracownikami
   W ramach zorganizowanego w Estonii Hackathonu powstała platforma online „Share Force One”, która umożliwia wymianę pracowników. Niektóre branże, takie jak gastronomia czy turystyka zostały zmuszone zwolnić część pracowników ze względu na spadek obrotów oraz ryzyko utraty płynności finansowej. W innych, natomiast, epidemia spowodowała gwałtowną potrzebę wzrostu zatrudnienia, np. branża opieki nad dziećmi czy dostawcza. Platforma pomoże wielu osobom, umożliwiając im łatwiejszy dostęp do pracy i źródła utrzymania. Rozwiązanie zwiększy szansę na ustabilizowanie sytuacji finansowej w obliczu kryzysu i pomoże zniwelować nieprzyjemne odczucia towarzyszące konieczności zwolnienia części pracowników małych biznesów, które do zawieszenia działalności zmusi gwałtowny i drastyczny spadek obrotów.
    
7. Zadbaj o zdrowie psychiczne pracowników
   Zagrożenie sanitarne, widmo kryzysu ekonomicznego i przedłużająca się kwarantanna wywierają negatywny wpływ na zdrowie psychiczne, którego dobra kondycja jest niezbędna prawidłowego funkcjonowania. Podobny niepokój przeczuł założyciel firmy TravelPerk, który zwrócił uwagę, że większość jego młodych pracowników w Barcelonie pochodzi z zagranicy bądź innych miast. Dla nich izolacja może być szczególnie trudna, dlatego zachęca ich do wspólnego oglądania filmów, grania w gry wideo przez sieć czy regularne rozmowy na tematy nie związane z pracą. Sieć kawiarni Starbucks w USA również zdecydowała się zapewnić swoim pracownikom i ich najbliższym członkom rodziny dostęp do 20 darmowych wizyt u terapeuty w roku, celem poprawy ich zdrowia psychicznego.
    
8. Myśl perspektywicznie
   Epidemia w końcu ustąpi i zaczniemy stopniowo wracać do normalnego funkcjonowania w nowych, post-epidemicznych realiach. Biorąc pod uwagę czas potrzebny do sformułowania, rozpowszechnienia i zastosowania nowych strategii w dużych firmach, planowanie naprawy musi rozpocząć się, gdy nadal reagujesz na kryzys. Oczywiście dotyczy to firm, których kapitał i płynność finansowa pozwala na zachowanie pełnego zatrudnienia oraz przeznaczenie części aktywności na działalność innowacyjno-strategiczną. Na przykład chińskie biuro podróży Premium, któremu groziło załamanie w krótkoterminowej działalności, skoncentrowało się na przygotowaniach długoterminowych. Zamiast zmniejszać liczbę pracowników, zachęcało pracowników do poświęcania czasu na modernizację systemów wewnętrznych, doskonalenie umiejętności oraz projektowanie nowych produktów i usług, aby lepiej przygotować się do ostatecznego przywrócenia systemu.