Miejskie Innowacje #42 – przegląd informacji z kraju i ze świata

Zapraszamy do zapoznania się z dwutygodniowym podsumowaniem najciekawszych miejskich wiadomości z kraju i ze świata. W prasówce znajdziecie informacje o innowacyjnych projektach, interesujących raportach na temat samorządów oraz zmianach legislacyjnych dotyczących miast.

W tym wydaniu piszemy m.in. o pierwszej w Polsce regionalnej strategii energetycznej, mikroinnowacjach w Rzeszowie, najnowszych naborach Agendy Miejskiej UE oraz EUCF i o tym jak przygotować przestrzenie dla dzieci. Zapraszamy!

Informacje z Polski:

• Pierwsza w Polsce regionalna strategia energetyczna
• Mikroinnowacje w Rzeszowie
• Woda poza licznikami
• Czyste ulice – czystsze powietrze
• 5. edycja konferencji „Miasta Przyszłości”

Informacje ze Świata:

• Agenda miejska UE. Trwa nabór do nowych partnerstw
• Europejski Instrument Miejski – ostatni nabór dla JST trwa do 30 września
• 3 km jazdy rowerem dziennie dla redukcji CO2
• Oslo pionierem technologii w sektorze ochrony zdrowia
• Jak przygotować ulice dla dzieci?

Pierwsza w Polsce regionalna strategia energetyczna

W odpowiedzi na pilne potrzeby wsparcia sektora energetycznego Urząd Marszałkowski Dolnego Śląska podjął wyzwanie opracowania regionalnej strategii energetycznej. Dokument wpisuje się w realizację celów wynikających z unijnych i krajowych dokumentów w dziedzinie energii i klimatu. Ma umożliwiać aktywne inicjowanie i wspieranie rozwoju systemu opartego na regionalnych u lokalnych źródłach energii wraz z rozwiązaniami do jej magazynowania. Głównym celem strategicznym dla województwa będzie realizacja programu DOLNY ŚLĄSK 2050 – REGIONEM NEUTRALNYM KLIMATYCZNIE.

Mikroinnowacje w Rzeszowie

Do tegorocznej, trzeciej już, edycji projektu „Rzeszów to MY” zgłoszono 10 projektów, których celem jest poprawa życia w mieście w jednym z trzech obszarów: nowoczesna i przyjazna przestrzeń miejska dla mieszkańców, rozwiązania ułatwiające poruszanie się po mieście, zieleń w mieście. Spośród nadesłanych propozycji wybrano trzy, które rekomendowane są do wdrożenia na terenie Rzeszowa. Wśród zakwalifikowanych projektów znalazły się Ogrody Deszczowe na Paniadze – odpowiedź na zachodzące zmiany klimatyczne, jak i podwyższenie bioróżnorodności i retencji; Zielona Wiata Rowerowa, która ma łączyć cele społeczne z przeciwdziałaniem negatywnym skutkom zmian klimatycznych oraz Altana Edukacyjna - miejsce spotkań służące jednocześnie do ekologicznej uprawy roślin.

Woda poza licznikami

Co roku w okresie wiosenno-letnim przedsiębiorstwa wodociągowe zgłaszają nieprawidłowości, które wskazują, że część wody pobierana jest nielegalnie. W niektórych miejscach Polski nawet do 30% wody z sieci miejskich pobieranych jest poza licznikami. Kradzież wody trudno wykryć, ponieważ odbywają się pod osłoną nocy i dokonywane są poprzez stosowanie magnesów na liczniki, przeróbki na własną rękę instalacji odprowadzającej wodę czy też zerwanie plomb i pobór z hydrantów. Niektóre spółki wodociągowe próbują z tym walczyć, wyłapywanych jest zaledwie 30% nadużyć. 

Czyste ulice – czystsze powietrze

Wyniki badan wskazują, że sprzątanie ulic korzystnie wpływa na jakość powietrza. Emisja wtórna pyłów z jezdni może powodować nawet 60 proc. stężenia pyłu PM10 w powietrzu. Rozpoczynająca się w Krakowie pilotażowa akcja „Zadbana ulica” będzie służyć m.in. redukcji zanieczyszczeń. Odświeżonych zostanie 50 dróg w strefie płatnego parkowania – zamiatarki i zmywarki usuną kurz i piasek, uzupełnione zostaną ubytki powierzchni i na nowo wymalowane oznakowanie poziome. W pilotażowym projekcie uczestniczyć będą najbardziej problematyczne ulice, czyli te, gdzie samochody zaparkowane są niemal cały czas.

5. edycja konferencji „Miasta Przyszłości”

W dniach 13-15 września 2022 r. w godzinach 10-13 odbędzie się 5. edycja konferencji „Miasta Przyszłości”. W ramach tegorocznej edycji zaplanowano 3 dni wydarzeń. Podczas zaplanowanych sesji poruszane będą tematy ekologicznego budownictwa, gospodarki cyrkularnej, adaptacji do zmian klimatu czy zrównoważoną mobilnością oraz tworzeniem przyjaznych i dostępnych przestrzeni. Uczestnictwo w konferencji jest bezpłatne, ale wymagana jest wcześniejsza rejestracja do 12.09.2022r.

Agenda miejska UE. Trwa nabór do nowych partnerstw

Komisja Europejska ogłosiła nabór do dwóch nowych partnerstw w ramach Agendy Miejskiej Unii Europejskiej. W ramach ogłoszonych partnerstw opracowywane są plany działania, które mają na celu poprawę istniejących przepisów dotyczących obszarów miejskich czy oraz wspieranie i ulepszanie innowacyjnych źródeł finansowania obszarów miejskich. Wśród zagadnień będących przedmiotem partnerstwa na rzecz zrównoważonej turystyki wymieniono m.in. zmniejszenie śladu środowiskowego, zmiany klimatu i gospodarkę o obiegu zamkniętym. Partnerstwo na rzecz zazieleniania miast natomiast – jest spójne z licznymi globalnymi i unijnymi programami politycznymi, takimi jak strategia na rzecz różnorodności biologicznej, strategia na rzecz zielonej infrastruktury, strategia adaptacji do zmian klimatu, nowa europejska inicjatywa Bauhausu.

Europejski Instrument Miejski – ostatni nabór dla JST trwa do 30 września

Inicjatywa EUCF wspiera ambitne transformacyjne projekty o dużym znaczeniu dla wnioskodawców w kontekście realizacji ich planów energetyczno-klimatycznych. Oznacza to wsparcie przygotowania projektów, dla których - ze względu na poziom ambicji i dużą wartość finansową – samorządom trudno jest pozyskać finansowanie. Dlatego powinny to być projekty wyznaczające kierunek rozwoju miasta lub gminy i dostosowane do coraz bardziej ambitnych celów energetyczno-klimatycznych. Beneficjenci EUCF dostają 60 tyś euro na opracowanie Koncepcji Inwestycyjnej, czyli dokumentu, który pomoże im pozyskać finansowanie na realizację ich projektu. W ostatnim naborze wnioski nie mogą dotyczyć projektów, w których OZE będzie odpowiadało za ponad 50% rezultatów - jest to warunek dopuszczający do udziału w tym naborze.

3 km jazdy rowerem dziennie dla redukcji CO2

Podejmowane dotychczas działania w zakresie elektryfikacji sektora transportu czy poprawy efektywności paliwowej nie są wystarczające, by osiągnąć wyznaczone cele klimatyczne.  Obecnie rower stanowi mniej niż 5% codziennych podróży w większości krajów na całym świecie, pomimo jego uznanej roli w ograniczaniu emisji gazów cieplarnianych. Z tego względu naukowcy wskazują, że niezbędne są również zmiany nawyków podróżnych. Autorzy badania, wykorzystując wzorce korzystania z rowerów w Niderlandach i Danii (czyli państw o największym udziale ruchu rowerowego), przedstawili potencjalne korzyści klimatyczne wynikające z jazdy rowerem. Gdyby każdy człowiek na świecie przejeżdżał na rowerze - tak jak Duńczycy - 1,6 kilometra dziennie, można by uniknąć aż 414 mln ton emisji CO2. Stanowi to w około 98% krajowych emisji CO2 w Wielkiej Brytanii w 2015 r.

Oslo pionierem technologii w sektorze ochrony zdrowia

Wprowadzenie technologii do systemu ochrony zdrowia to jeden z priorytetów stolicy Norwegii. W jednej z dzielnic Oslo liczba 80+ latków podwoi się do 2030 roku. Jak wskazuje sam dyrektor ds. zdrowia – żadne pieniądze nie pozwolą mu sfinansować wystarczającej ilości pielęgniarek. Z tego powodu miasto rozpoczęło ścisłe działania nad wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi, AI czy big daty, które pozwolą na zapewnienie bezpieczeństwa seniorom. Oprócz zapewniania bezpieczeństwa poprzez systemy monitoringu do prywatnych domów na większą liczbę pacjentów przygotowują się domy opieki, w których odbywają się pilotaże wykorzystania urządzeń czy systemów monitorujących.

Jak przygotować ulice dla dzieci?

Myślą przewodnią w Finlandii, która znaczną część energii wykorzystuje do ogrzewania mieszkań stało się magazynowanie w postaci ciepła energii pochodzącej np. z farm słonecznych. Przechowywanie energii elektrycznej jako ciepła jest w rzeczywistości 50 do 100 razy bardziej wydajne niż magazynowanie jej w bateriach. W takim procesie operuje się wodą, która jest podgrzewana i przechowywana w zasobniku ciepłej wody na dzień, tydzień, a nawet cały sezon. Inna instalacja w Kankaanpää jest jeszcze bardziej ekologiczna i do podgrzewania wykorzystuje ciepło odpadowe pochodzące z działającej serwerowni.