Włocławek w drodze do integracji danych miejskich
Włocławek w ramach programu Rozwój Lokalny oraz przy wsparciu Instytutu Rozwoju Miast i Regionów podejmuje działania pozwalające na zintegrowanie części danych miejskich i ich wizualizację w adekwatny sposób. Celem tego przedsięwzięcia jest usprawnienie wymiany wiedzy i informacji w Urzędzie Miasta Włocławek, poprawa jakości gromadzonych danych oraz zwiększenie ich potencjału integracyjnego, analitycznego i zarządczego.
W ramach zawartego Porozumienia zbadano dotąd zapotrzebowanie na dane oraz przepływ danych wewnątrz urzędu, a urzędnicy miejscy odbyli szkolenie z zakresu gromadzenia danych i dbania o ich jakość. W najbliższej przyszłości powstanie lista rekomendacji w zakresie wizji i planu zarządzania danymi oraz nastąpi standaryzacja, wybranych we współpracy z miastem, danych. Powstały system będzie narzędziem pozwalającym na integrację w jednym miejscu różnych typów danych pochodzących z komórek organizacyjnych miasta.
Na wstępie chcielibyśmy zapytać, skąd wziął się pomysł i wizja stworzenia zintegrowanego systemu danych miejskich?
Początkiem był udział miasta w konkursie Modelowa Rewitalizacja Miast w 2015 r., po wygraniu którego rozpoczęliśmy pracę nad programowaniem procesu rewitalizacji. Pomysł narodził się z potrzeby wizualizacji danych na potrzeby delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji wg określonych wskaźników w sferach: społeczno – gospodarczej, przestrzenno-funkcjonalnej, technicznej i środowiskowej.
Aby właściwie wyznaczyć obszar zdegradowany a następnie obszar rewitalizacji należy posługiwać się szeregiem danych, zarówno o stanie infrastruktury, jak i o zjawiskach społeczno-gospodarczych. O ile np. dane o infrastrukturze technicznej, jako dane przestrzenne, były dostępne na mapie (Geoportal), to w zakresie zjawisk społeczno - gospodarczych nie było takiej praktyki.
W ramach realizacji projektu „Śródmieście na drodze do zmian – opracowanie narzędzi aktywizacji zawodowej i społecznej mieszkańców centrum Włocławka” (Modelowa Rewitalizacja Miast) udało nam się stworzyć mapę wizualizującą zjawiska społeczno – gospodarcze, jednak niemożliwe okazało się zaprezentowanie na niej danych o infrastrukturze technicznej. W celach delimitacji obszaru skorzystaliśmy zatem z podejścia hybrydowego, wykorzystując obok mapy z wizualizacjami tabele i opisy dot. np. stanu infrastruktury, czy środowiska. Proces ten unaocznił, że miasto posiada dane, ale nie jest w stanie ich zintegrować w celu podniesienia ich potencjału analitycznego i zarządczego.
W jaki sposób dane przekładają się na fizyczny obszar jakim jest miasto? Jakich informacji mogą nam dostarczyć?
Nawet dobrej jakości dane, w formie tabelarycznej mogą stanowić problem interpretacyjny, szczególnie kiedy trzeba zestawić je z innymi. Jednak kiedy naniesiemy je na mapę, jesteśmy w stanie zobaczyć jak różnego rodzaju zjawiska rozkładają się przestrzennie na terenie miasta. Dzięki temu dane można przedstawić w sposób przystępny i zrozumiały dla odbiorcy ułatwiając podejmowanie właściwych decyzji, czy trafionych interwencji.
Właściwe zagregowanie danych wzmaga ich potencjał analityczny, pozwala dowiedzieć się jak kształtuje się na terenie miasta rozkład różnych zjawisk, np. społeczno – gospodarczych, w tym m.in.:
- Liczba ludności i gęstość zaludnienia w podziale na grupy wiekowe,
- Udział osób w gospodarstwach domowych korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej w ludności ogółem,
- Udział osób bezrobotnych w ludności w wieku produkcyjnym,
- Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 100 osób w wieku produkcyjnym,
- Udział osób pracujących w stosunku do ludności w wieku produkcyjnym (%),
- Udział bezrobotnych zarejestrowanych pozostających bez pracy dłużej niż rok w liczbie ludności w wieku produkcyjnym (%)
w połączeniu z danymi natury np. technicznej, środowiskowej, czy przestrzenno – funkcjonalnej.
Dzięki możliwości agregowania danych w formie mapowej można zobaczyć, gdzie występuje nasilenie określonych zjawisk lub problemów jednocześnie. To z kolei umożliwia zaplanowanie interwencji z odpowiednią intensywnością dokładnie tam, gdzie jest potrzebna, a następnie monitorowanie zmian obserwowanych wskaźników w czasie i odpowiednie dopasowywanie/korygowanie podejmowanych działań. Dane we właściwej formie ukazane w kontekście innych mają znacznie większy potencjał analityczny i służą temu, by na ich podstawie móc podejmować racjonalne, uzasadnione, trafne decyzje.
Jakie są główne problemy, które zostały zdiagnozowane w kontekście danych miejskich we Włocławku?
Przede wszystkim są to takie problemy jak:
- Silosowość w podejściu do zbierania i dostępu do danych.
- Brak możliwości połączenia ze sobą różnych typów danych w celu uzyskania pełnego obrazu sytuacji w mieście i poszczególnych jego obszarach.
- Trudne monitorowanie i podejmowanie decyzji, bazujące na ograniczonej ilości trudnych do połączenia i niezrozumiałych informacji.
- Duża ilość braków i błędów w posiadanych danych.
- Pracochłonne i żmudne wprowadzanie danych (często tych samych) do systemów urzędu które nie są zintegrowane.
- Wymagający proces przygotowywania zestawów danych na wniosek z zewnątrz o dostęp do informacji publicznej.
Wydział Rozwoju Miasta zajmuje się m.in. planowaniem strategicznym, pozyskiwaniem środków zewnętrznych na realizację zadań miasta, głównie inwestycyjnych. Efektywność podejmowanych działań tym zakresie wymaga podejmowania trafnych decyzji. Jak dane mogą w tym pomóc?
Odpowiednio zwizualizowane dane pozwalają prezentować interesariuszom szybko i w przystępny sposób stan miasta w wielu aspektach jednocześnie, co ułatwia podejmowanie decyzji zarządczych. Dane mają większą wartość wtedy, kiedy miasto jest w stanie je efektywnie zbierać, przetwarzać, udostępniać i wizualizować odpowiednim interesariuszom we właściwej dla specyfiki ich pracy formie. Każdy ma wówczas możliwość tworzenia analiz na własne potrzeby, a analizy te, co istotne dla ich jakości, wartości użytkowej i celów porównawczych, opierają się w każdym przypadku na jednakowych danych dla miasta.
Jak od pomysłu przeszliście Państwo do działania i punktu w którym jesteście teraz?
W 2020 r. miasto rozpoczęło prace nad zakwalifikowaniem do drugiego etapu Programu Rozwój Lokalny. Wtedy przydzielono nam doradców z ZMP, byśmy mogli przy ich pomocy wypracować plany rozwoju lokalnego i instytucjonalnego, a następnie dalej aplikować o wsparcie. Wówczas zaczęliśmy też współpracę z IRMiR nad systemem M-GIS, który idealnie wpisywał się w wizję miasta w zakresie integracji danych.
W trzecim etapie Programu Rozwój Lokalny wraz z IRMiIR współpracowaliśmy nad wizją systemu zarządzania danymi. Dzięki temu będzie możliwe ustandaryzowanie posiadanych danych i dalszy rozwój w tym zakresie. W ramach współpracy zebraliśmy zapotrzebowanie na dane wśród poszczególnych wydziałów Urzędu Miasta, zbadaliśmy przepływy danych miejskich oraz zinwentaryzowaliśmy systemy informatyczne. Jest ich wiele, nie są ze sobą zintegrowane, w związku z czym urzędnicy skarżą się na konieczność wprowadzania tych samych danych do kilku systemów. Wpływa to negatywnie na efektywność pracy i utrudnia dostęp do informacji. IRMiR przeprowadził również szkolenie dla pracowników UM pracujących na danych, z zakresu właściwego ich gromadzenia i dbania o ich jakość. Jako miasto cały czas jesteśmy w procesie i przed nami jeszcze kolejne etapy w drodze do celu.
Tworzenie systemów zintegrowanych danych to skomplikowany proces, czy miasta są w stanie temu podołać?
Włocławek jest jednym z 29 miast uczestniczących w Programie Rozwój Lokalny, którego operatorem jest Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, a dzięki temu korzysta także z realizowanego przez Związek Miast Polskich i Instytut Rozwoju Miast i Regionów projektu pn. „Budowanie potencjału instytucjonalnego średnich i małych miast w Polsce na rzecz wdrażania skutecznych lokalnych polityk rozwoju”. Dzięki temu zyskujemy doradztwo, pomoc i wsparcie szkoleniowe, pozwalające na stawianie kolejnych kroków w celu zwiększenia potencjału analitycznego i zarządczego danych miejskich.
Z uwagi na ograniczone możliwości samorządów (finansowe, kadrowe, kompetencyjne), a także wielość realizowanych zadań, udział w takich programach i projektach daje szansę na osiągnięcie postępu w wielu kwestiach. Liczymy na to, że dzięki temu, co zyskamy we współpracy z partnerami będziemy w stanie sobie lepiej radzić na dalszych etapach procesu, który dla jednostek samorządu terytorialnego jest nieunikniony, a dla dalszego ich rozwoju konieczny.
Co chcą Państwo uzyskać dzięki integracji danych miejskich?
Zintegrowanie danych w mieście i stworzenie systemu zarządzania nimi, pozwoli nam na uzyskanie efektów m.in. takich jak:
- Łączenie danych i ich wizualizacja w zrozumiały sposób.
- Integracja systemów zmniejszająca konieczność wprowadzania danych do różnych systemów kilka razy.
- Szybsze i bardziej trafne podejmowanie decyzji oraz interwencji dzięki pełniejszemu i aktualnemu obrazowi sytuacji na terenie miasta.
- Odciążenie pracowników od powtarzalnych i niesatysfakcjonujących zadań, które można zautomatyzować.
- Zmniejszenie ilości braków i błędów w posiadanych danych.
- Możliwość udostępnienia części danych na zewnątrz i dzięki temu ograniczenie zakresu danych udostępnianych na wniosek.
- Zwiększenie wpływów do budżetu dzięki uszczelnieniu systemu opłat lokalnych.
Twoje miasto również może dołączyć do pionierów integracji i cyfryzacji danych miejskich. Aplikuj do bezpłatnego programu poukłaDANE realizowanego razem z Instytutem Rozwoju Miast i Regionów i poukładaj dane w swoim mieście. Zgłoś swoje miasto za pośrednictwem formularza.
W czasie trwania kursu 12 wybranych samorządów będzie pracowało na konkretnych miejskich wyzwaniach w obszarach: środowisko i adaptacja do zmian klimatu, gospodarka nieruchomościami, dostępność usług publicznych oraz monitorowanie rozwoju miasta. Spotkania odbędą się stacjonarnie w Warszawie. Program będzie okazją nie tylko do zdobycia merytorycznej wiedzy, ale również do wymiany doświadczeń z pozostałymi uczestnikami kursu oraz ekspertami od zarządzania danymi w miastach.
Więcej informacji na stronie programu: