Przejdź do treści
WAŻNE

Przekazanie oświadczenia o liczbie pracowników i uczestników Pracowniczych Programów Emerytalnych (PPE). Sprawdź, co należy zrobić!

Miejska Farma we Wrocławiu – innowacyjne podejście do zrównoważonego systemu żywnościowego

Okładka z napisem Wrocław Polska
Typ innowacji Energetyka i środowisko
Lokalizacja Polska
Wielkość miasta Duże (powyżej 100 tys. mieszkańców)
Źródło finansowania UM Wrocław oraz InPost Greencity
Okładka z napisem Wrocław Polska

Opis rozwiązania

Miejska Farma we Wrocławiu to pionierski projekt mający na celu stworzenie zrównoważonego systemu żywnościowego w ramach granic miasta. Projekt zakłada wielkopowierzchniową uprawę warzyw na potrzeby miejskich jednostek opiekuńczych oraz wdrożenie programu aktywizacji społeczno-zawodowej dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. To pierwsza tego typu inicjatywa w Polsce, łącząca lokalną produkcję żywności z działaniami na rzecz integracji społecznej i edukacji.

Problemy

Wrocław, jak wiele innych miast, mierzy się z wyzwaniami takimi jak:

  • Rosnące zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego w wyniku zmian klimatycznych.
  • Wysoki ślad węglowy związany z importem żywności.
  • Wykluczenie społeczne niektórych grup mieszkańców.
  • Niski poziom lokalnej produkcji żywności w relacji do potrzeb miasta.

Szczegółowy opis rozwiązania

Od 20 kwietnia 2022 roku Wrocław jest sygnatariuszem Paktu Mediolańskiego, deklarując swoje zaangażowanie w budowanie zrównoważonego systemu żywnościowego. Podpisanie tej deklaracji potwierdziło gotowość miasta do podejmowania działań na rzecz lokalnego rolnictwa i edukacji w obszarze odpowiedzialnej konsumpcji, co znajduje swoje odzwierciedlenie w realizacji projektu Miejskiej Farmy. 

Projekt Miejskiej Farmy został zainicjowany w marcu 2024 roku na terenie Stacji Badawczo-Dydaktycznej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, znajdującej się na Swojczycach. W pilotażowej fazie uprawy obejmują 2,5 hektara, z perspektywą rozwoju do 30 hektarów w kolejnych latach. Główne uprawiane warzywa to ziemniaki, buraki, dynia i cukinia, wysiewane w sposób zrównoważony, z uwzględnieniem różnorodności biologicznej i minimalizacji wpływu na środowisko. Nad jakością i metodyką upraw czuwa zespół ekspertów z Uniwersytetu Przyrodniczego.
 

Skrzynie, słoma i warzywa w koszykach stojące na polu uprawnym
Źródło: Urząd Miasta Wrocławia
 

Integralną częścią projektu jest program aktywizacji społeczno-zawodowej realizowany przez Wrocławskie Centrum Integracji. W projekcie uczestniczy 20 osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, które zdobywają umiejętności i doświadczenie niezbędne do podjęcia zatrudnienia. Osoby te, pod opieką ekspertów i instruktorów, wykonują prace polowe i uczestniczą w procesie produkcji żywności.

Zebrane warzywa trafiają do 16 publicznych żłobków wchodzących w skład Wrocławskiego Zespołu Żłobków. Za transport odpowiada Fundacja Mniej Więcej, która wykorzystuje samochód elektryczny, ograniczając emisję CO₂. Ewentualne nadwyżki plonów są przetwarzane na pełnowartościowe posiłki, które trafiają do potrzebujących, w tym seniorów i uchodźców. W ramach projektu realizowane są również działania edukacyjne, takie jak zajęcia w strefie edukacyjnej, warsztaty kulinarne oraz mobilne stoiska edukacyjne.

Korzyści

  1. Środowiskowe: Skrócenie łańcuchów dostaw i ograniczenie emisji CO₂, promowanie rolnictwa ekologicznego.
  2. Społeczne: Reintegracja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i zwiększenie ich szans na rynku pracy.
  3. Bezpieczeństwo żywnościowe: Zwiększenie udziału lokalnej produkcji w zaopatrzeniu miasta i jego jednostek publicznych.
  4. Edukacyjne: Podniesienie świadomości mieszkańców w zakresie zrównoważonego systemu żywnościowego.

Rekomendacje

Miejska Farma we Wrocławiu to innowacyjny projekt, który może stać się inspiracją dla innych miast w Polsce i Europie, zainteresowanych wdrożeniem podobnych rozwiązań. Dla miast planujących realizację tego typu inicjatywy rekomenduje się dokładne zbadanie lokalnych potrzeb w zakresie bezpieczeństwa żywnościowego oraz identyfikację potencjalnych partnerów, takich jak uczelnie wyższe, organizacje pozarządowe i lokalne przedsiębiorstwa. Ważne jest również przeanalizowanie dostępnych terenów, które mogą zostać wykorzystane na miejskie uprawy, z uwzględnieniem ich dostępności i potencjału do rozwoju.
 

Ciągnik rolniczy pracujący na polu uprawnym
Źródło: Urząd Miasta Wrocławia
 

Miasta powinny zapewnić odpowiednie wsparcie techniczne i merytoryczne, szczególnie na etapie planowania i wdrażania projektu, poprzez współpracę z ekspertami z zakresu rolnictwa miejskiego i aktywizacji społecznej. Kluczowym elementem sukcesu jest stworzenie programu edukacyjnego, który podniesie świadomość mieszkańców na temat zrównoważonej produkcji żywności i odpowiedzialnej konsumpcji. Działania te mogą obejmować warsztaty, prezentacje oraz współpracę z lokalnymi szkołami i instytucjami kultury.

Rekomenduje się również opracowanie modelu współpracy z sektorem społecznym, aby projekt nie tylko dostarczał żywność, ale także wspierał osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. Włączenie takich działań znacząco zwiększa społeczny wymiar inicjatywy, co może przyczynić się do pozyskania dodatkowych funduszy i partnerów. 

Więcej informacji:

Katarzyna Sokołowska
Wydział Klimatu i Energii UMW
[email protected]
www.wroclaw.pl/zielony-wroclaw


Źródła:

Farma miejska: urząd (nie tylko) w roli rolnika 
Miasto otwiera farmę. "Nawet 70 ton żywności rocznie" 
Otwarto farmę miejską. Warzywa trafią do żłobków
Farma miejska we Wrocławiu. Warzywa z pól Uniwersytetu Przyrodniczego trafią do żłobków
Farma miejska we Wrocławiu. Warzywa z pół Uniwersytetu Przyrodniczego trafią do żłobków
Miejska Farma na Swojcu. Plony trafią do wrocławskich żłobków