Jak dogonić najbogatszych? PFR prezentuje raport specjalny nt wzrostu gospodarczego
Nie ma gotowej recepty na dogonienie bogatych. Ostatnie trzy dekady rozwoju Polski to ogromny sukces cywilizacyjny, ale póki co to epizod wzrostu, a nie konwergencja. By podtrzymać wysoki wzrost, potrzebujemy tworzyć warunki do inwestowania w środki produkcji i umiejętności oraz uodparniać gospodarkę na kryzysy i szoki gospodarcze – to główne wnioski z raportu specjalnego PFR „Doganianie bogatszych przez biedniejszych w literaturze ekonomicznej i w praktyce gospodarczej minionego wieku – wnioski dla Polski”, przygotowanego przez Pawła Dobrowolskiego, głównego ekonomistę PFR.
Pomimo wojen, katastrof gospodarczych i okresowych renesansów, Polska od kilku wieków zachowuje mniej więcej stałą odległość w rozwoju do państw najbardziej rozwiniętych. W tej perspektywie pozytywnie wyróżniają się ostatnie trzy dekady, podczas których dokonaliśmy cywilizacyjnego skoku gospodarczego. Nasze PKB na głowę jako procent PKB na głowę Niemiec skoczyło z 10% do 30%, a po uwzględnieniu siły nabywczej pieniądza z 30% do 60%. Jednak musimy mieć świadomość, ze taki spektakularny wzrost to w perspektywie czasu potrzebnej na dogonienie najbogatszych zaledwie epizod ponad przeciętnego rozwoju, a nie trwała konwergencja.
„Sukces, jaki osiągnęliśmy nie może nas zdemobilizować. Polska może kontynuować dalszy rozwój, jeśli uda nam się dokonać transformacji naszej gospodarki z dostarczyciela tanich usług i siły roboczej, na producenta wysoko zaawansowanych technologicznie produktów i usług, w takich obszarach, jak bezzałogowe statki powietrzne, biotechnologia, czy teleinformatyka. Temu ma m.in. służyć Plan Morawieckiego - pierwsza od dwóch wieków próba transformacji gospodarczej w Polsce, która nie jest podejmowana jako odpowiedź na załamanie gospodarcze, a skokiem do przodu” – mówi Paweł Borys, prezes Polskiego Funduszu Rozwoju. „Liczę, że ten raport będzie pewnego rodzaju drogowskazem, pokazującym potencjalne i realne wyzwania stojące przed Polską, a także drogi ich przezwyciężenia.”
„Wejście na ścieżkę wysokiego rozwoju wymaga wdrożenia działań stabilizujących gospodarkę, otwierających ją na korzyści z handlu ze światem i uwalniających z nadmiernych ograniczeń biurokratycznych. Są to działania wielokrotnie realizowane i opisywane przez ekonomistów. Jednak utrzymanie wysokiego rozwoju przez długie okresy jest dużo bardziej skomplikowane. Wymaga regularnego diagnozowania najbardziej dolegliwych ograniczeń wzrostu, wdrażania polityk zmniejszających te dolegliwości oraz tworzenia szeroko rozumianych instytucji wspierających rozwój. W każdej gospodarce będą to inne działania” – mówi Paweł Dobrowolski.
Co zrobić, aby utrzymać w Polsce takie ponadprzeciętne tempo wzrostu gospodarczego? Raport wskazuje i opisuje kilka kluczowych czynników, które mogą o tym przesądzać:
- Stabilność makroekonomiczna i odporność na szoki gospodarcze;
- Sprawczość wspólnoty przez rozliczalność władzy;
- Otwarty porządek społeczny;
- Tworzenie prorozwojowej wspólnoty, która umożliwi prorozwojową politykę;
- Usuwanie realnych mikroograniczeń rozwoju;
- Nowoczesna polityka przemysłowa;
- Negocjowanie miejsca w systemie światowym.
Oprócz tych czynników konieczne są ciągłe eksperymenty, próby i wyciąganie wniosków z błędów. „Im bardziej przybliżymy się w rozwoju do Zachodu, tym większa będzie potrzeba odkrywania poprzez eksperymenty, jakie polityki gospodarcze służą rozwojowi. Potrzebujemy w Polsce wypracować model eksperymentowania z politykami gospodarczymi dostosowany do naszych uwarunkowań i możliwości” – uważa Paweł Dobrowolski. „Przejście na wyższy poziom rozwoju gospodarczego wymagać będzie wytężonego wysiłku i odważnego eksperymentowania w poszukiwaniu optymalnych dla rozwoju polityk i instytucji, jak miało to miejsce w USA, Niemczech, Francji czy Japonii. Liczę, że ten raport stanie się ważnym głosem w dyskusji nad sposobem osiągnięcia tego celu” – dodaje Dobrowolski.
Zapraszamy do zapoznania się z treścią raportu "Doganianie bogatszych przez biedniejszych"