Luka kompetencyjna głównym wyzwaniem w rozwoju AI w Polsce - raport PFR

Sztuczna inteligencja może zwiększyć polskie PKB nawet o 8% do 2030 roku, jednak tempo jej wdrażania wciąż pozostaje niższe niż w czołowych krajach Unii Europejskiej.. Największym wyzwaniem– wspólnym dla administracji publicznej, biznesu i sektora edukacji – jest niedobór kompetencji w obszarze AI. Najnowszy raport Polskiego Funduszu Rozwoju (PFR) we współpracy z Google Cloud Polska

Diagnoza kompetencyjna w AI

PFR we współpracy z Google Cloud Polska, przeprowadził ogólnopolskie konsultacje dotyczące potrzeb i kierunków rozwoju kompetencji związanych ze sztuczną inteligencją. W badaniu wzięli udział przedstawiciele administracji publicznej, biznesu, start-upów, środowisk akademickich, a także organizacji edukacyjnych i branżowych. Wyniki opublikowano w raporcie „Mapa kompetencji AI w Polsce – Potrzeby i kierunki rozwoju”.

Niezależnie od sektora – biznesu, administracji czy edukacji – wszyscy wskazali na te same braki. Największe luki dotyczą podstaw wiedzy o AI, korzystania z narzędzi generatywnych, a także przywództwa, zarządzania zmianą i zrozumienia aspektów prawnych i -etycznych nowych technologii. 

Co zawiera raport?

Publikacja nie tylko diagnozuje obecne braki i wyzwania, ale także wskazuje konkretne rozwiązania, które mogą przyspieszyć rozwój kompetencji w tym obszarze. Zawiera między innymi:

• Kluczowe wnioski i bariery we wdrażaniu sztucznej inteligencji – zarówno te uniwersalne, jak i charakterystyczne dla poszczególnych grup interesariuszy.
• Mapę kompetencji AI w Polsce, pokazującą, które umiejętności są dziś najważniejsze oraz jak można je pogrupować (m.in. kompetencje techniczne, menedżerskie, prawno-etyczne i projektowe).
• Analizę wyzwań kompetencyjnych stojących przed administracją publiczną, sektorem MŚP, dużymi przedsiębiorstwami, start-upami oraz instytucjami edukacyjnymi.
• Sylwetki użytkowników AI – od osób początkujących po ekspertów – ilustrujące zróżnicowany poziom przygotowania do pracy z technologiami sztucznej inteligencji.
• Rekomendacje działań rozwojowych i dobre praktyki, które mogą wspierać budowę kompetencji AI w różnych sektorach gospodarki.

Najważniejsze wnioski: edukacja kluczem do rozwoju AI

Raport podkreśla, że sztuczna inteligencja to ogromna szansa dla polskiej gospodarki, jednak jej pełne wykorzystanie ogranicza luka kompetencyjna.

Najważniejsze braki dotyczą:

• podstawowej wiedzy o AI i umiejętności korzystania z narzędzi generatywnych,
• kompetencji przywódczych i strategicznych w zarządzaniu transformacją technologiczną,
• znajomości aspektów prawnych i etycznych,
• zaawansowanych umiejętności technicznych (np. machine learning czy MLOps),
• dostępu do szkoleń dostosowanych do specyfiki poszczególnych sektorów.

Wniosek jest jednoznaczny: aby w pełni wykorzystać potencjał AI w Polsce, potrzebne są działania edukacyjne i programy rozwojowe skierowane do wszystkich grup zawodowych.

Od administracji po MŚP i duże firmy – różne wyzwania, podobne potrzeby

W administracji publicznej wdrażanie sztucznej inteligencji hamują złożone procedury zamówień publicznych oraz ograniczona wymiana danych między instytucjami.

Z badanie Ministerstwa Cyfryzacji, obejmującego 8 tys. wynika, że:

• 82% respondentów uznaje brak wiedzy i umiejętności za istotną lub przeszkodę
• ponad połowa oceniła swoją znajomość tematu jako elementarną,
• 13% przyznało całkowity brak wiedzy,
• 3% ankietowanych deklaruje zaawansowaną znajomość AI,
• 20% uczestniczyło w jakimkolwiek szkoleniu AI w ciągu ostatnich dwóch lat,
• 93% wyraziło chęć udziału w takich szkoleniach w przyszłości.

W małych i średnich przedsiębiorstwach również występują istotne luki kompetencyjne – 84,2% respondentów zgłasza braki w zakresie AI, z czego 46,3% określiło je jako krytyczne. Jedynie 9,5% przedstawicieli MŚP nie dostrzega problemu niedoboru kompetencji AI.. Dodatkowym ograniczeniem są niskie  budżety i brak świadomości korzyści płynących z zastosowania sztucznej inteligencji.

Duże przedsiębiorstwa z kolei zmagają się z brakiem długofalowej strategii rozwoju AI, a start-upy z trudnościami w finansowaniu na start i brakiem partnerów do pilotażowych wdrożeń.

Mimo różnic sektorowych raport wskazuje zestaw uniwersalnych kompetencji, które są kluczowe dla każdej firmy niezależnie od etapu rozwoju. Należą do nich: umiejętność interpretacji wyników działania AI, znajomość jej zastosowań w konkretnej domenie biznesowej oraz kompetencje w zakresie bezpieczeństwa i ładu korporacyjnego związane ze sztuczną inteligencją.

Zapraszamy do szczegółowego zapoznania z raportem, który jest dostępny pod linkiem.

Edukacja i wsparcie PFR

PFR już od kilku lat prowadzi inicjatywy edukacyjne i szkoleniowe dla przedsiębiorców i pracowników, wspierające rozwój kompetencji cyfrowych i technologicznych. . W ramach projektów takich jak Strefa Wiedzy PFR, zespół PFR wspiera nie tylko rozwój kompetencji pracowników, lecz również efektywne wdrażanie rozwiązań opartych na AI . Poznaj ofertę bezpłatnych szkoleń online i komercyjnych warsztatów programy i warsztaty z z rozwoju kompetencji AI na stronie Strefa Wiedzy PFR.