Miasto saun i start-upów

Finlandia jest krajem, który mimo swoich niewielkich rozmiarów przoduje w światowych rankingach m.in. pod względem stabilności ekonomicznej, bezpieczeństwa czy cyfryzacji. Jego stolica, Helsinki, również utrzymuje ten trend i jest jednym z liderów wśród miast do prowadzenia biznesu, o czym na własnej skórze będą mogli się przekonać uczestnicy tegorocznego Slusha 2019, największego wydarzenia start-upowego w tym regionie, który odbędzie się już 21-22 listopada.

Środowisko start-upowe w Helsinkach nie tylko dobrze sobie radzi, ale wręcz kwitnie. Według tegorocznego raportu Global Startup Ecosystem zajmuje ono pierwsze miejsce pod względem „connectedness” (lokalnych więzi). Tego typu relacje mają bezpośredni związek z wyższą efektywnością start-upów. Cytując burmistrza Helsinek, Jana Vapaavuori:

Ekosystem Helsinek jest wyjątkowy ze względu na poziom więzi i ambicji. Zmieniające się na świecie rozwiązania rodzą się ze spotkań, wspólnych wysiłków i szybkich eksperymentów, a Helsinki oferują funkcjonalną i atrakcyjną platformę do tego.

Ponadto według Startup Genome ekosystemy, które mają szczególnie dobre wyniki na terenie aglomeracji helsińskiej to sztuczna inteligencja, zdrowie i nauki o życiu oraz sektor gier. Finlandia znajduje się w pierwszej trójce europejskich krajów pod względem rozwoju gier cyfrowych - z 250 przedsiębiorstw z branży gier, 30 przekracza 1 milion USD rocznej sprzedaży. W gry fińskie, w tym Angry Birds i Clash of Clans, gra ponad miliard osób na całym świecie. Ojczyzna świętego Mikołaja była również pierwszym krajem UE, który opublikował krajową strategię sztucznej inteligencji w czerwcu 2017 r. Zaś w bezpłatnym programie edukacyjnym AI stworzonym przez fińską firmę technologiczną Reaktor i uniwersytet w Helsinkach w ciągu pierwszych czterech miesięcy zarejestrowało się prawie 90 000 osób z 80 krajów, dzięki czemu program „Elementy sztucznej inteligencji” stał się najpopularniejszym kursem online w Finlandii.

Trudno więc się dziwić, że według zestawienia stworzonego przez Valuer, duńską cyfrową platformę start-upową, Helsinki są trzecim najbardziej atrakcyjnym ekosystemem dla start-upów na świecie, wyprzedzając np. San Francisco. Co zatem czyni Helsinki tak atrakcyjną lokalizacją dla innowatorów?

Przepis na sukces

Zdrowy stan ekosystemu w stolicy Finlandii przypisuje się światowej klasy uniwersytetom, silnemu wsparciu rządu krajowego, talentom pochodzącym z Nokii, jak również popularnej konferencji start-upowej Slush.

Fińska kultura zmieniła podejście do przedsiębiorczości, szczególnie po rozwoju wydarzeń w Nokii i narodzinach ruchu przedsiębiorczego, do którego przyczyniły się Slush oraz Centrum Startowe Uniwersytetu Aalto

- mówił w wywiadzie dla portalu Techcrunch Miki Kuusi, jeden z pierwszych założycieli Slusha oraz dyrektor generalny i współzałożyciel Woltapp, aplikacji do dostarczania jedzenia.

W rezultacie kraj powoli odchodzi od zależności od garstki fińskich międzynarodowych firm, takich jak Stora Enso i UPM-Kymmene, w kierunku obiecujących startupów.

Stolica, która skorzystała na upadku Nokii

Upadek ukochanego giganta z jednej strony był narodową tragedią, z drugiej natomiast umożliwił powstanie wielu start-upów stworzonych przez byłych pracowników Nokii, wyróżniających się znakomitą wiedzą na temat technologii mobilnych.

Pekka Rantala, kiedyś SVP ds. Marketingu Nokii, jest teraz dyrektorem generalnym Rovio, firmy stojącej za popularną grą „Angry Birds”. Zaś Tero Ojanperä, były CTO firmy Nokia, jest obecnie prezesem zarządu Kiosked, fińskiego start-upu adtech, który zebrał 33,87 mln USD w czterech rundach finansowania i niedawno rozpoczął działalność w USA. Helsińska firma Supercell oferująca gry mobilne, może pochwalić się dochodem podlegającym opodatkowaniu prawie 10 razy większym niż Nokia. Nie powinno dziwić, że jeden z jej założycieli, Niko Derome, pracował jako inżynier oprogramowania w firmie Nokia.

Od 2009 r. w Finlandii powstało ponad 200 startupów z sektora gier. Trend ten można przypisać sukcesom Rovio i innowacji mobilnych oraz technologicznych Nokii, realizowanych obecnie przez setki byłych pracowników. Fińskie start-upy gamingowe zebrały miliony i obejmują takie nazwy, jak Boomlagoon, PlayRaven, Next Games, Small Giant Games i Remedy, znane z przebojowej gry Max Payne.

Studenci i Slush

Jednak sukces fińskiego ekosystemu innowacji nie byłby możliwy bez światowej klasy uniwersytetów. Jednym z nich jest Uniwersytet Aalto mieszczący się w obrębie aglomeracji, który stanowi unikatowy projekt w zakresie edukacji wyższej, mający na celu pobudzenie przedsiębiorczości oraz nadanie impetu interdyscyplinarnym badaniom i projektom z zakresu technologii, biznesu i sztuki. Uniwersytet powstał w 2010 roku z połączenia trzech dużych szkół: Helsińskiego Uniwersytetu Technicznego, Helsińskiej Szkoły Biznesu oraz Helsińskiej Szkoły Sztuki i Projektowania. Co ciekawe krótko przed oficjalnym powstaniem tego ośrodka grupa studentów postanowiła zapełnić lukę w kształceniu akademickim w zakresie innowacji oraz przedsiębiorczości i założyła Aalto Entrepreneurship Society (Aaltoes), który z czasem w swojej ofercie umieścił akcelerator, szkołę letnią oraz przestrzeń co-workingową Startup Sauna, a także przejął zarządzanie wydarzeniem Slush.

Slush pod zarządzaniem Miki Kuusi przerodził się w wydarzenie, które znamy dzisiaj – jedną z największych konferencji z obszaru nowych technologii, venture capital oraz start-upów w Europie.Wśród jej uczestników znajdują się inwestorzy, start-upy oraz przedstawiciele korporacji, instytucji i innych podmiotów wspierających rozwój młodych, innowacyjnych firm. Jej głównym celem jest ułatwienie spotkań między założycielami start-upów a inwestorami – realizowany poprzez „matchmaking” oraz konkurs najlepszych pomysłów biznesowych.

Filozofia Slusha opiera się m.in. na zmianie podejścia do przedsiębiorczości, stworzeniu platformy dla młodzieży i wolontariuszy studenckich oraz wspieraniu ich w nabywaniu kompetencji związanych ze współorganizowaniem i budowaniem światowej społeczności start-upów. W 2018 r. konferencja zgromadziła 20 000 uczestników, w tym około 4 000 start-upów, 2 000 inwestorów.

Od 2015 roku wydarzenia sygnowane logotypem Slusha organizowane są również w Tokio, Szanghaju oraz Singapurze.

Najszczęśliwszy naród świata

Dodatkowym atutem dla wyboru Helsinek jako lokalizacji na otwarcie działalności start-upowej może być również fiński styl życia. Finowie zostali ogłoszeni drugi raz z rzędu najszczęśliwszym narodem na świecie w tegorocznym World Happiness Report. Niskie temperatury i długie zimy rekompensują kulturą saun oraz życiem blisko natury, co może przyczyniać się do tego, że Helsinki plasują się na czele zestawień pod względem work-life balance oraz komfortu życia codziennego.

Wszystkie te aspekty sprawiają, że Helsinki są atrakcyjną lokalizacją dla przyszłych start-upowców, ale ten obraz nie jest pozbawiony skaz.

Druga strona medalu

Należy podkreślić, że ekosystem start-upów w Finlandii ma również swoje wady, jedną z nich jest rozmiar samego kraju. Ze względu na małą populację większość młodych innowacyjnych przedsiębiorstw jest od początku zakładana z myślą o ekspansji zagranicznej. Potwierdza to Mario Luna, współzałożyciel start-upu HeroHand Oy, mającego na celu skomunikowanie freelancerów z potencjalnymi klientami – został on stworzony z myślą o polskim rynku. Jak wspomina Mario, Helsinki są idealnym miejscem na rozpoczęcie pracy nad własnym innowacyjnym pomysłem jednak, gdy dochodzi do momentu jego testowania, pod względem skalowalności większość młodych przedsiębiorców kieruje swoje kroki w stronę sąsiadującej Szwecji.

Każdego roku w Finlandii powstaje około czterech tysięcy start-upów, jednak tylko około 2 proc. z nich jest skalowalnych i ma duży potencjał na rozwój globalny (według Instytutu Badawczego Fińskiej Gospodarki - ETLA).

Finlandia potrzebuje większej liczby rozwijających się firm i wykwalifikowanych przedsiębiorców, szczególnie w branży IT. Rozwiązaniem mogłoby być zatrudnienie osób z zagranicy - współczynnik bezrobocia wśród obcokrajowców w Finlandii jest na poziomie 23,7 proc., ale wielu Finów podchodzi do tego sceptycznie. Problem leży również w niskim odsetku imigrantów, którzy decydują się na otwarcie własnej działalności gospodarczej. Cudzoziemcy mogą czuć się przytłoczeni i zagubieni w fińskich przepisach, podatkach i praktycznych aspektach zakładania nowego przedsiębiorstwa. Ponadto duża część oferowanego publicznego wsparcia jest skierowana wyłącznie do fińskich obywateli. Jest to problem, który jest dostrzegalny przez administrację oraz środowisko start-upowe i podjęto już szereg działań w celu jego rozwiązania. Finlandia wprowadziła m.in. startup resident permit, czyli zezwolenie na pobyt dla założycieli start-upów, przybywających spoza krajów UE. Helsinki Business Hub we współpracy z sektorem publicznym i prywatnym uruchomił także projekt Talent Attraction, aby przyciągnąć profesjonalistów z branży IT.

Poniżej znajdziecie garść przydatnych informacji na temat instytucji i wydarzeń, które warto odwiedzić (na przykład przy okazji zbliżającej się konferencji Slush😉), jeśli chcielibyście lepiej poznać środowisko start-upów w stolicy Finlandii.

Start-up Hubs

1. Maria 01 (https://maria.io) to społeczność zlokalizowana w centrum Helsinek, w której można spotkać inwestorów venture capital, uznane firmy i rozbudowany ekosystem. Jest to serce nordyckiej sceny start-upowej i technologicznej, które niebawem ma powiększyć znacząco swoją powierzchnię i stać się największym kampusem dla start-upów w Europie. Oferuje ona najlepsze możliwe środowisko dla zespołów na wczesnym etapie rozwoju w celu współpracy z inwestorami venture capital, korporacjami i innymi organizacjami start-upowymi.
2. Helsinki Business Hub (https://www.helsinkibusinesshub.fi/) to regionalna agencja rozwoju fińskiego regionu stołecznego, która ma na celu zadbanie o to, by Helsinki były najlepszym miejscem w Europie dla rozwoju biznesu. Umożliwia ono zagranicznym i innowacyjnym firmom otwieranie oraz rozwijanie swojej działalności w stolicy Finlandii. Helsinki Business Hub zapewnia właściwe informacje i kontakty oraz projektuje możliwości rozwoju dla swoich klientów, bezpłatnie i w oparciu o pełną poufność.
3. NewCo Helsinki (https://newcohelsinki.fi/en/) jest państwową organizacją świadczącą usługi w celu promocji zakładania działalności biznesowej w Helsinkach. Można tu otrzymać usługi wsparcia dla założenia lub rozwoju przedsiębiorstwa.
4. A Grid (https://agrid.fi/) to społeczność start-upowa i jedno z największych w Europie centrów rozwoju firm. W ramach kampusu uniwersytetu Aalto działa jako drzwi do międzynarodowej sieci uniwersytetów, utalentowanych studentów oraz najnowocześniejszych badań i zasobów. Służy również jako przestrzeń do organizacji różnego rodzaju wydarzeń czy spotkań w celu wymiany wiedzy i doświadczenia w środowisku innowatorów.
    

Inkubatory

1. Aalto Startup Center (https://startupcenter.aalto.fi/) prowadzi wydarzenia pitchingowe i programy mentorskie dla start-upów w regionie Uusimaa. Oferuje ono szeroki zakres usług dla młodych innowacyjnych przedsiębiorstw (również dla osób spoza uniwersytetu) na początku swojej drogi.
2. The Shortcut (https://theshortcut.org/) jest organizacją non-profit prowadzoną przez społeczność, której właścicielem jest Startup Foundation. Można tam znaleźć wiele spotkań, warsztatów, szkoleń i programów, które pomagają odkrywać pomysły, dzielić się wiedzą i rozwijać umiejętności w życiu start-upowym.
3. The Founder Institute (https://fi.co/)jest największym na świecie akceleratorem dla start-upów w fazie pre-seed, który pomógł uruchomić ponad 4000 firm w ponad 185 miastach i na sześciu kontynentach. 4. Kiuas (https://www.kiuas.com/) to kolejny hub-akcelerator, który w 2018 zdobył nagrodę dla najlepszego akceleratora start-upowego w Finlandii. Kiuas ma dwa podstawowe coroczne programy (Kiuas Start i Kiuas Accelerator) z unikalną kombinacją coachingu, networkingu, narzędzi i bezpłatnej powierzchni biurowej. Wszystkie programy i zajęcia są bezpłatne.
    

Przestrzenie coworkingowe

1. Startup Sauna (http://startupsauna.com/) to przestrzeń coworkingowa i centralne miejsce spotkań w Europie Północnej zarówno dla przedsiębiorców, jak i inwestorów. Jest to hala przemysłowa o powierzchni 1500 metrów kwadratowych otwarta dla wszystkich - nie jest wymagane członkostwo ani wcześniejsze powiązania ze Startup Sauna. Jest to regularne miejsce do organizowania rozmów założycieli, konkursów pitchingowych, hackathonów, czy grillów. Na jego terenie odbywa się prawie 100 wydarzeń rocznie związanych ze startupami i przedsiębiorczością.
2. Aalto Design Factory (https://designfactory.aalto.fi/) to interdyscyplinarne centrum projektowania i uczenia się o produktach skupiające studentów, nauczycieli, badaczy i przemysł. Przestrzeń oraz znajdujące się w niej maszyny pozwalają na przeniesienie pomysłu z fazy planowania do fazy prototypu.
3. Microsoft Flux to przestrzeń dla społeczności, której głównym celem jest przyciągnięcie start-upów do swojego programu, jednakże, ich przestrzeń coworkingowa jest otwarta dla wszystkich. Flux umożliwia również bezpłatny dostęp do urządzeń technologicznych. Jest wyposażony m.in. w drukarki 3D, wycinarkę laserową, maszynę CNC i wiele innych ciekawych gadżetów.
4. Helsinki Think Company (https://thinkcompany.fi/) jest owocem długoterminowej współpracy między Miastem Helsinki a Uniwersytetem Helsińskim. Jest to wspólna przestrzeń współpracy oraz przedsiębiorcza społeczność Uniwersytetu Helsińskiego rozłożona na trzech kampusach. Przestrzeń można wykorzystać do pracy nad projektem, spotkań lub do wzięcia udziału w wydarzeniu. Dostępne są dodatkowe usługi, takie jak warsztaty, obozy dla początkujących, programy akceleracyjne, mentoring i, co najważniejsze, społeczność podobnie myślących osób.
    

Wydarzenia

1. Slush (https://www.slush.org/) to zapoczątkowany przez studentów ruch non-profit założony pierwotnie w celu zmiany podejścia wobec przedsiębiorczości. W 2018 roku Slush został zorganizowany w Tokio, Szanghaju, Singapurze i Helsinkach. Podczas tych konferencji miały miejsce m.in. hackathony, spotkania networkingowe i matchmakingowe oraz różnego rodzaju warsztaty.
2. Arctic 15 (https://arctic15.com/) to najskuteczniejsza impreza start-upowa typu matchmaking w krajach nordyckich i nadbałtyckich. Nacisk kładziony jest na zawieranie umów i networking. Dwudniowe wydarzenie zbiera międzynarodowe grono start-upów, scale-upy, inwestorów, korporacje i influencerów.
3. Upgrade Life Festival to najważniejsze wydarzenie związane z innowacjami w sektorze zdrowia w krajach skandynawskich i nadbałtyckich. Zbiera ono kluczowych interesariuszy z branży medycznej. Jego celem jest zgromadzenie całego ekosystemu w celu nawiązania strategicznych i znaczących kontaktów dla poprawienia współpracy.
4.  Assembly (https://www.assembly.org/) to odbywający się dwa razy do roku wydarzenie gamingowe i demoscena w Helsinkach.

Dla niezdecydowanych zamieszczamy krótki film podsumowujący ekosystem start-upów w Helsinkach:

PS. Nie zapomnijcie o odwiedzinach w saunie! 😉