Kompleksowa termomodernizacja budynków w formule PPP
Krótki opis rozwiązania
Gmina Karczew zrealizowała termomodernizację dziesięciu budynków użyteczności publicznej w ramach formuły partnerstwa publiczno-prywatnego (PPP). Umowę z inwestorem prywatnym podpisano na 15 lat (okres utrzymania i opieki nad inwestycją przez podmiot prywatny).
Do wyboru partnera zastosowano dialog konkurencyjny, a negocjacje z dwoma potencjalnymi wykonawcami trwały 9 miesięcy. Gmina Karczew poniosła bardzo niskie koszty własne (z których część sfinansowano z funduszy NFOŚiGW), a wynagrodzenie dla partnera (który pokrył koszty termomodernizacji i przez 15 lat będzie odpowiedzialny za obsługę techniczną budynków) jest spłacane w całości z zysków na kosztach utrzymania i ogrzewania zmodernizowanych budynków (wysokość wynagrodzenia pozostaje uzależniona od corocznych audytów efektywności energetycznej).
Problem
- Brak środków finansowych w budżecie gminy na termomodernizację budynków użyteczności publicznej w mieście
- Zły stan techniczny i wizualny budynków
- Wysokie koszty utrzymania budynków (koszty zakupu opału, rachunki za oświetlenie i wodę)
- Wysoka emisyjność systemu ogrzewania budynków użyteczności publicznej (stare kotłownie, nieefektywny system oświetlenia, brak systemu sterującego)
Szczegółowy opis rozwiązania
W 2013 r. gmina Karczew podpisała umowę z prywatnym partnerem na realizację przedsięwzięcia obejmującego kompleksową termomodernizację i utrzymanie dziesięciu obiektów użyteczności publicznej w formule partnerstwa publiczno-prywatnego, której celem była poprawa funkcjonalności i estetyki budynków. Okres trwania umowy to łącznie 15 lat: 1 rok (prace budowlane – termomodernizacyjne) + 14 lat (utrzymanie obiektów poddanych termomodernizacji)1.
Prywatny podmiot poniósł koszt robót budowlanych, wdrożenia zintegrowanego systemu zarządzania gospodarką energetyczną i mediami oraz utrzymuje inwestycję w okresie umownym. Gmina wniosła do projektu środki związane z audytami energetycznymi budynków objętych zakresem termomodernizacji, dokumentację projektowa dla 3 obiektów oraz środki pozyskane z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na zadania termomodernizacyjne, stanowiące około 15% wartości inwestycji2.
Warty docenienia jest nie tylko sam model finansowany, ale również szybko i efektywnie przeprowadzona modernizacja budynków (podmiot prywatny miał na to 12 miesięcy od podpisania umowy) i dobrze zaplanowany proces ewaluacji inwestycji. Partner prywatny w czasie trwania umowy otrzymuje wynagrodzenie, które jest pokrywane z zysku, jaki gmina uzyskała na niższych kosztach utrzymania zmodernizowanych budynków.
Nie jesteśmy dużą gminą, mimo to kilka lat temu wyemitowaliśmy obligacje komunalne na ponad 12 mln zł. Mimo złych opinii o partnerstwie publiczno-prywatnym zrealizowaliśmy w tym trybie termomodernizację dziesięciu obiektów gminnych za około 12,5 mln zł. Wtedy był to pierwszy taki projekt na Mazowszu i drugi lub trzeci w kraju. Obecnie finalizujemy przygotowania do budowy w PPP oczyszczalni ścieków dla Karczewa i eksploatacji sieci. Niebawem powinniśmy podpisać z partnerem prywatnym umowę na projektowanie i budowę oczyszczalni3
Karczew: Kompleksowa termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w formule PPP
Korzyści
- Uzyskanie gwarantowanych oszczędności w ogólnym zużyciu energii (56% dla energii cieplnej i 20,9% dla energii elektrycznej rocznie)
- Poprawa funkcjonalności i estetyki budynków
- Usprawnienie systemu gospodarowania energią, uwzględniającym rozwiązania ekologiczne i przyjazne dla środowiska
- Niski wkład finansowy miasta
- Przetestowanie niepopularnej metody współpracy jednostek samorządu terytorialnego z prywatnym inwestorem
- Wysokość wynagrodzenia partnera prywatnego ściśle związana z poziomem uzyskanych oszczędności
- Zmniejszenie emisji szkodliwych substancji i pyłów do otoczenia poprzez obniżenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery
- Pozytywny wpływ na wizerunek gminy jako nowoczesnego samorządu wdrażającego zaawansowane technologie metodą partnerstwa publiczno-prywatnego w celu poprawienia efektywności energetycznej własnej infrastruktury
Rekomendacje
- Wybór metody partnerstwa publiczno-prywatnego w przypadku inwestycji znacząco obciążającej budżetu samorządu oraz wymagającej znacznego wkładu własnego
- Przeprowadzenie analizy gotowości jednostki samorządu terytorialnego (JST) do realizacji inwestycji w formule PPP
- Przeprowadzenie transparentnej procedury wybory partnera prywatnego
- Przeniesienie większości ryzyk związanych z realizacją i utrzymaniem inwestycji na partnera prywatnego
- Uzależnienie zysku partnera prywatnego od efektywności inwestycji oraz skuteczności w jej zarządzaniu
- Stała kontrola i monitorowanie przez stronę publiczną efektywności realizacji zadań powierzonych partnerowi prywatnemu w ramach umowy o PPP