Przejdź do treści
UWAGA

Znajdujesz się na nowej stronie Polskiego Funduszu Rozwoju. Zapraszamy również do odwiedzenia portalu Grupy PFR!

Ciechanów Energetyka i środowisko

Odpady pod kontrolą

Typ innowacji Energetyka i środowisko
Lokalizacja Polska
Wielkość miasta Średnie (20-100 tys. mieszkańców)
Źródło finansowania Środki miasta i partnera prywatnego

Krótki opis rozwiązania

11 maja 2019 roku miasto Ciechanów wdrożyło pilotażowo system segregacji odpadów oparty na inteligentnych kontenerach. Urządzenia ważą otrzymane worki z odpadami (wcześniej oznaczone naklejkami z indywidualnymi kodami kreskowymi gospodarstw domowych), wysyłają informację na temat wagi do centralnego systemu i identyfikują wrzucającego. Rozwiązanie ma na celu podnieść świadomość ekologiczną mieszkańców oraz zapewnić rewolucyjny skok w zakresie skuteczności recyklingu odpadów (obecnie Polska przetwarza zaledwie ok. 30% z nich, a dąży do 65% w 2035 roku1).

Wyniki 3-miesięcznego pilotażu okazały się bardzo zadowalające. Firma wdrażająca inteligentne kontenery przeprowadziła ankietę, z której wyłania się obraz całkowitej zmiany postawy mieszkańców osiedla. Przed wprowadzeniem systemu blisko 65% osób biorących w nim udział nie segregowało śmieci. Po pilotażu odsetek ten zmalał do 10%2. Dodatkowo, aż 82% uczestników badania nie chciało powrotu do starych kontenerów, a 84% respondentów byłoby skłonnych polecić takie rozwiązanie innym osiedlom.3

Problem

  • Demotywująca struktura dotychczasowego systemu opłat za segregację odpadów (segregujący i niesegregujący płacili taką samą stawkę)
  • Niska skuteczność recyklingu odpadów w Polsce (przetworzeniu poddawane jest ok. 30% śmieci)4
  • Niska świadomość ekologiczna odbiorców (blisko 65% mieszkańców osiedla przed programem nie segregowało śmieci)5
  • Odpady wysypujące się z kontenerów zanieczyszczające otoczenie i powodujące nieprzyjemny zapach

Szczegółowy opis rozwiązania

Problem z nieefektywną segregacją odpadów w zabudowie wielorodzinnej jest jednym z największych wyzwań, stojącym przed samorządami w Polsce w najbliższej dekadzie. Wiele z nich już teraz stara się wdrażać pomysły, które mogą zaprocentować oszczędnością środków przeznaczanych na ich przetwarzanie. Ciechanów w poszukiwaniu skutecznego rozwiązania wprowadził pilotażowo system mający nie tylko przynieść wymierne korzyści finansowe dla osób segregujących śmieci (gospodarstwa segregujące płacą 13 zł miesięcznie od osoby, a gospodarstwa niesegregujące - 25zł6), ale także zachęcać do poszukiwania analogicznych koncepcji inne samorządy.

Testy rozpoczęto 11 maja 2019 roku na osiedlu nr 5 „Płońska” w Ciechanowie. Wzięło w nich udział 336 gospodarstw domowych7. Na terenie osiedla rozstawiono specjalnie oznaczone inteligentne pojemniki (każdy o pojemności 1100 litrów8) i wyposażono je w czujniki, których zadaniem jest zważenie otrzymanego worka z odpadami. Aby podajnik się otworzył, osoba chcąca wrzucić śmieci musi zeskanować kod z naklejki, którą wcześniej otrzymała i oznaczyła nią worek. W ten sposób system nie tylko identyfikuje osobę wrzucającą odpady, ale także może sumować nowo wyrzucone odpady z wcześniejszymi w danym okresie. Dzięki temu jego obsługa jest w stanie później określić czy osoba wyrzucająca segreguje śmieci we właściwy sposób, a w wypadku gdyby tak nie było, skontaktować się z nią. Właściwe segregowanie odpadów przekłada się na niższe opłaty. Gospodarstwa domowe, które segregują odpady płacą 13 zł miesięcznie od mieszkańca, a gospodarstwa niesegregujące aż 25 zł9.

Pojemniki bez użycia kodu nie mogą zostać otworzone, co wyklucza przynoszenie śmieci przez mieszkańców z innych osiedli. Dodatkowo są bardzo szczelne, uniemożliwiając roznoszenie się nieprzyjemnego zapachu i zalęgnięcie się w nich gryzoni czy insektów.

Koncepcja zastosowana w Ciechanowie okazała się być pełnym sukcesem. Prezydent miasta po zakończeniu okresu próbnego zadeklarował chęć kontynuowania i rozwijania projektu także na pozostałych osiedlach. Ciechanowskie wdrożenie swoją efektywnością już inspiruje samorządy w całym kraju. Implementacja podobnego rozwiązania rozważana jest w Chojnicach10, a także Olsztynie11.

 

Mieszkańcy deklarując segregację odpadów, mają obowiązek segregowania. Niższa opłata śmieciowa jest przywilejem właśnie dla segregujących. Niestety często mamy do czynienia z sytuacjami, w których ktoś deklaruje segregację, a wcale tego nie robi i mimo wszystko płaci mniej. Nowy system pozwoli to zweryfikować i w konsekwencji egzekwować właściwą opłatę bądź wymusić faktyczną segregację, czyli to na czym najbardziej nam zależy

Krzysztof Kosiński, prezydent Ciechanowa
 
 
Ciechanów z lotu ptaka.

Rozwiązanie ma na celu podnieść świadomość ekologiczną mieszkańców oraz zapewnić rewolucyjny skok w zakresie skuteczności recyklingu odpadów

Korzyści

  • Przejrzystość nowego systemu (osoby segregujące śmieci płacą 13 zł w skali miesiąca za wywóz odpadów, a niesegregujące aż 25 zł)
  • Brak konieczności zadłużania się przez miasto (urządzenia w ramach pilotażu zostały dostarczone przez partnera prywatnego)
  • Zwiększenie efektywności recyklingu odpadów (przed pilotażem blisko 65% biorących udział w nim nie segregowało śmieci, po pilotażu tylko 10 %)12
  • Promocja miasta jako pioniera w zakresie inteligentnych rozwiązań w gospodarce odpadami13
  • Zwiększenie świadomości mieszkańców w kwestii segregacji śmieci (system przynosi korzyści finansowe mieszkańcom tylko wtedy, gdy wszyscy w niego korzystają)
  • Poprawa wrażeń estetycznych (dzięki szczelności kontenerów śmieci nie wydostają się na zewnątrz)

Rekomendacje

  • Objęcie pilotażem możliwie dużej liczby osiedli w celu uzyskania wiarygodnych wyników dotyczących odsetka segregujących
  • Przeprowadzenie kampanii informacyjnej wśród mieszkańców na temat korzyści wynikających z segregowania śmieci
  • Maksymalna indywidualizacja opłat (powiązanie wysokości opłat z wagą wyrzucanych odpadów)
  • Prowadzenie regularnych ankiet wśród mieszkańców w celu zbadania ich preferencji w zakresie segregacji
  • Wprowadzenie ułatwień dla seniorów (lekkie klapy od kontenerów)

 

Przypisy:

  1. http://gminazenergia.pl/post/slug-3ed69920315f99ef659e18878415948b 
  2. http://eurobuildcee.com/?page=news&id=41181&news_less_significant_page=16 
  3. https://ciechanowski24.pl/20190903218456/um-ciechanow-90-gospodarstw-domowych-objetych-pilotazowym-systemem-segreguje-odpady-1567547342 
  4. http://gminazenergia.pl/post/slug-3ed69920315f99ef659e18878415948b 
  5. http://eurobuildcee.com/?page=news&id=41181&news_less_significant_page=16\ 
  6. http://www.portalspozywczy.pl/technologie/wiadomosci/ciechanow-inteligentne-pojemniki-quot-rozlicza-quot-mieszkancow-z-segregacji-odpadow,171052.html 
  7. https://portalkomunalny.pl/pojemniki-sprawdza-czy-mieszkancy-segreguja-odpady-391025/ 
  8. https://www.umciechanow.pl/main/aktualnosci/System-weryfikacji-segregowania-odpadow-w-zabudowie-wielorodzinnej-rusza-pilotaz/idn:6035 
  9. http://www.miasta.pl/aktualnosci/ciechanow-inteligentny-system-segregacji-odpadow 
  10. https://www.miastochojnice.pl/inteligentna-segregacja-smieci/ 
  11. https://portalplock.pl/pl/11_wiadomosci/24059_podwyzka_za_mieci_o_ponad_100_procent_nie_segregujesz_zaplacisz_podwojnie.html# 
  12. http://eurobuildcee.com/?page=news&id=41181&news_less_significant_page=16 
  13. https://tvn24.pl/ciechanow-nowoczesna-segregacja-smieci-z-kodem-kreskowym,936004,s.html 

 

Poznaj podobne rozwiązania