Odpady pod kontrolą

Krótki opis rozwiązania

11 maja 2019 roku miasto Ciechanów wdrożyło pilotażowo system segregacji odpadów oparty na inteligentnych kontenerach. Urządzenia ważą otrzymane worki z odpadami (wcześniej oznaczone naklejkami z indywidualnymi kodami kreskowymi gospodarstw domowych), wysyłają informację na temat wagi do centralnego systemu i identyfikują wrzucającego. Rozwiązanie ma na celu podnieść świadomość ekologiczną mieszkańców oraz zapewnić rewolucyjny skok w zakresie skuteczności recyklingu odpadów (obecnie Polska przetwarza zaledwie ok. 30% z nich, a dąży do 65% w 2035 roku¹).

Wyniki 3-miesięcznego pilotażu okazały się bardzo zadowalające. Firma wdrażająca inteligentne kontenery przeprowadziła ankietę, z której wyłania się obraz całkowitej zmiany postawy mieszkańców osiedla. Przed wprowadzeniem systemu blisko 65% osób biorących w nim udział nie segregowało śmieci. Po pilotażu odsetek ten zmalał do 10%². Dodatkowo, aż 82% uczestników badania nie chciało powrotu do starych kontenerów, a 84% respondentów byłoby skłonnych polecić takie rozwiązanie innym osiedlom.³

Problem

• Demotywująca struktura dotychczasowego systemu opłat za segregację odpadów (segregujący i niesegregujący płacili taką samą stawkę)
• Niska skuteczność recyklingu odpadów w Polsce (przetworzeniu poddawane jest ok. 30% śmieci)⁴
• Niska świadomość ekologiczna odbiorców (blisko 65% mieszkańców osiedla przed programem nie segregowało śmieci)⁵
• Odpady wysypujące się z kontenerów zanieczyszczające otoczenie i powodujące nieprzyjemny zapach

Szczegółowy opis rozwiązania

Problem z nieefektywną segregacją odpadów w zabudowie wielorodzinnej jest jednym z największych wyzwań, stojącym przed samorządami w Polsce w najbliższej dekadzie. Wiele z nich już teraz stara się wdrażać pomysły, które mogą zaprocentować oszczędnością środków przeznaczanych na ich przetwarzanie. Ciechanów w poszukiwaniu skutecznego rozwiązania wprowadził pilotażowo system mający nie tylko przynieść wymierne korzyści finansowe dla osób segregujących śmieci (gospodarstwa segregujące płacą 13 zł miesięcznie od osoby, a gospodarstwa niesegregujące - 25zł⁶), ale także zachęcać do poszukiwania analogicznych koncepcji inne samorządy.

Testy rozpoczęto 11 maja 2019 roku na osiedlu nr 5 „Płońska” w Ciechanowie. Wzięło w nich udział 336 gospodarstw domowych⁷. Na terenie osiedla rozstawiono specjalnie oznaczone inteligentne pojemniki (każdy o pojemności 1100 litrów⁸) i wyposażono je w czujniki, których zadaniem jest zważenie otrzymanego worka z odpadami. Aby podajnik się otworzył, osoba chcąca wrzucić śmieci musi zeskanować kod z naklejki, którą wcześniej otrzymała i oznaczyła nią worek. W ten sposób system nie tylko identyfikuje osobę wrzucającą odpady, ale także może sumować nowo wyrzucone odpady z wcześniejszymi w danym okresie. Dzięki temu jego obsługa jest w stanie później określić czy osoba wyrzucająca segreguje śmieci we właściwy sposób, a w wypadku gdyby tak nie było, skontaktować się z nią. Właściwe segregowanie odpadów przekłada się na niższe opłaty. Gospodarstwa domowe, które segregują odpady płacą 13 zł miesięcznie od mieszkańca, a gospodarstwa niesegregujące aż 25 zł⁹.

Pojemniki bez użycia kodu nie mogą zostać otworzone, co wyklucza przynoszenie śmieci przez mieszkańców z innych osiedli. Dodatkowo są bardzo szczelne, uniemożliwiając roznoszenie się nieprzyjemnego zapachu i zalęgnięcie się w nich gryzoni czy insektów.

Koncepcja zastosowana w Ciechanowie okazała się być pełnym sukcesem. Prezydent miasta po zakończeniu okresu próbnego zadeklarował chęć kontynuowania i rozwijania projektu także na pozostałych osiedlach. Ciechanowskie wdrożenie swoją efektywnością już inspiruje samorządy w całym kraju. Implementacja podobnego rozwiązania rozważana jest w Chojnicach¹⁰, a także Olsztynie¹¹.