Zgorzelecki Klaster – w kierunku niezależności energetycznej
Opis rozwiązania
Najważniejszym zadaniem ZKlastra jest zapewnienie samowystarczalności energetycznej regionu poprzez systematyczny rozwój wielowektorowej energetyki odnawialnej (farmy fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, turbiny wiatrowe, biogazownie)1, co ma doprowadzić do zwiększenia jego bezpieczeństwa oraz niezależności energetycznej. Rozwój Zgorzeleckiego Klastra Energii został oparty na wielu segmentach OZE, jednak największą rolę odgrywa w nim fotowoltaika (zapewniająca obecnie 30MW energii, a docelowo ponad 50 MW2). Klaster prowadzi także badania mające na celu zwiększenie efektywności magazynowania energii elektrycznej. Po zakończeniu wszystkich inwestycji Klaster będzie składał się z biogazowni, farmy wiatrowej, dwóch jednostek wysokosprawnej kogeneracji, magazynów energii elektrycznej oraz indywidualnych, prywatnych instalacji3. Powyższe inwestycje, w znacznej części już zrealizowane, przyczyniają się do poprawy bezpieczeństwa energetycznego na terenie jednostek wchodzących w skład Klastra poprzez efektywne bilansowanie podaży i popytu na energię, co wpływa na ograniczenie lokalnych emisji zanieczyszczeń (które w pojedynczych dniach przekraczają dopuszczalną normę 10000 µg/m34) oraz tańszą energię dla jego członków.
Problem
- Wysokoemisyjna energia pochodząca ze źródeł konwencjonalnych (produkcja 1000 kWh energii ze słońca może ograniczyć emisję CO2 o 812 kg)
- Brak własnej rozbudowanej sieci dystrybucji (jej budowa ruszyła we wrześniu 2019 roku)
- Skomplikowany system prawny regulacji energetyki (np. ograniczenie działania w ramach jednego powiatu)
- Brak współpracy między sąsiednimi samorządami w regionie w zakresie produkcji i dystrybucji energii elektrycznej
- Zła jakość powietrza (zwłaszcza zimą) spowodowana spalaniem węgla w kotłach i piecach centralnego ogrzewania
- Wizerunek regionu kojarzonego głównie z produkcją węgla (ze względu na obecność pobliskiej Elektrowni Turów)
Zgorzelec: W kierunku niezależności energetycznej
Gdy w 2017 roku powoływano do życia Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej nie przypuszczano, że będzie rozwijał się w tak szybkim tempie i zostanie jednym z liderów wśród klastrów w całym kraju. W tej chwili należy do niego ponad 80 podmiotów (w tym 8 jednostek samorządu terytorialnego, kilkadziesiąt przedsiębiorstw oraz Politechnika Śląska i Politechnika Wrocławska5). Przewagą nad innymi klastrami tego typu jest jego wszechstronność i hybrydowość; wytworzona w nim energia pochodzi z wielu niezależnych od siebie źródeł (farmy fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, turbiny wiatrowe, biogazownie). Jeszcze w roku 2017 w ramach Klastra powstało 6 farm fotowoltaicznych o mocy 1 MW, które są cały czas rozbudowywane6. Po ukończeniu inwestycji w przyszłym roku potencjał wyniesie ponad 50 MW. Docelowo ma być to największa tego typu instalacja w tej części Europy, a energia wytworzona na jej obszarze będzie stanowić aż 15% energii z OZE wytwarzanej w całym kraju7. Zakończenie rozbudowy nastąpi w drugiej połowie 2020 roku. Kolejną kluczową inwestycją w ramach Klastra jest rozbudowa inteligentnego systemu sieci dystrybucyjnej SN (smart grid), która powstaje wraz z wyżej wymienioną farmą fotowoltaiczną. Budowa Głównego Punktu Odbioru (GPO) 20/110 kV razem z siecią dystrybucyjną 110 kV w Bogatyni przyczyni się, według szacunków analityków, do oszczędności w zużyciu energii elektrycznej o ok. 4500 MWh rocznie8. Sieć smart grid wyposażona będzie w system inteligentnego pomiarowania, który zdeterminuje efektywniejsze dysponowanie zasobami energii poprzez stałe komunikowanie się pomiędzy użytkownikami a jej dystrybutorami. Zgorzelecki Klaster - zgodnie z założeniami jego twórców - ma być liderem wśród krajowych organizacji zrzeszających podmioty w celu wspólnej produkcji i dystrybucji energii elektrycznej oraz stanowić przykład nie tylko dla regionu, ale także dla całego kraju. Pionierskie i efektywne rozwiązania w zakresie energetyki rozproszonej powinny zachęcić samorządy oraz inwestorów do dalszego zaangażowania się w odnawialne źródła energii tak, by Klaster zaspokajał potrzeby nie tylko powiatu zgorzeleckiego, ale z czasem by przynosił coraz większe zyski ze sprzedaży energii także poza granicami powiatu. Dodatkową korzyścią – znacznie ważniejszą niż pieniądze - jest zdrowie mieszkańców oraz jakość powietrza, którym oddychają. Jednak by w pełni miarodajnie ocenić wpływ działań prowadzonych przez Zgorzelecki Klaster Rozwoju Odnawialnych Źródeł Energii i Efektywności Energetycznej w zakresie ograniczenia szkodliwych emisji na zdrowie mieszkańców, należy poczekać.
Duża skala realizowanych jednocześnie projektów sprawia, że klaster staje się partnerem dla wszystkich poważnych światowych dostawców technologii OZE. Bez klastra energii żaden pojedynczy inwestor nie ma na to szans. Przecieramy więc szlaki
Zgorzelec: Największą rolę ZKlastra odgrywa fotowoltaika
Korzyści
- Niższa emisja spalin, która pozytywnie wpływa na środowisko i jakość życia mieszkańców
- Tańsza energia dla mieszkańców powiatu
- Rozwój energetyki prosumenckiej oraz większa świadomość w zakresie odnawialnych źródeł energii wśród mieszkańców powiatu zgorzeleckiego (zwłaszcza dzięki mikro instalacjom)
- Zacieśnienie współpracy pomiędzy Jednostkami Samorządu Terytorialnego (JST) i lokalnymi przedsiębiorstwami
- Większa niezależność energetyczna obszaru oraz elastyczność w sytuacjach kryzysowych (brak uzależnienia od Krajowego Systemu Elektroenergetycznego)
- Zoptymalizowanie zużycia energii dzięki budowie inteligentnego systemu sieci dystrybucyjnej
- Możliwe ożywienie gospodarcze i przyciągnięcie zewnętrznych inwestorów
- Pozytywny wpływ na wizerunek Zgorzelca jako „zielonego miasta”
Rekomendacje
- Skłonienie do współpracy jak największej liczby gmin i przedsiębiorstw
- Szukanie inwestorów także poza granicami powiatu
- Prowadzenie kampanii informacyjno-edukacyjnej na temat korzyści z inwestycji w odnawialne źródła energii (OZE) wśród mieszkańców
- Maksymalizacja wykorzystania lokalnego potencjału w celu uniknięcia bazowania na jednym segmencie OZE
- Stworzenie przyjaznego otoczenia prawnego dla inwestorów zainteresowanych OZE w ramach powiatu i gminy (np. poprzez ulgi podatkowe)
Przypisy:
- https://www.teraz-srodowisko.pl/produkty-uslugi/produkty/zgorzelecki-klaster-rozwoju-odnawialnych-zrodel-energii-i-efektywnosci-energetycznej-172.html
- https://zgorzelec.info/#!/news/17475
- https://www.teraz-srodowisko.pl/produkty-uslugi/produkty/zgorzelecki-klaster-rozwoju-odnawialnych-zrodel-energii-i-efektywnosci-energetycznej-172.html
- http://air.wroclaw.pios.gov.pl/dane-pomiarowe/automatyczne/stacja/10/parametry/wszystkie
- Informacja uzyskana w biurze Klastra
- https://www.radiowroclaw.pl/articles/view/90099/W-Reczynie-rosnie-jeden-z-najwiekszych-fotowoltaicznych-obiektow-w-kraju
- https://onoze.pl/2019/09/19/bogatynia-otwarcie-budowy-najwiekszego-w-polsce-inteligentnego-systemu-sieci-dystrybucyjnej/
- https://zgorzelec.info/#!/news/17475