Przejdź do treści
UWAGA

Znajdujesz się na nowej stronie Polskiego Funduszu Rozwoju. Zapraszamy również do odwiedzenia portalu Grupy PFR!

Gdańsk Mobilność miejska

Autonomiczny transport ostatniej mili

Typ innowacji Mobilność miejska
Lokalizacja Polska
Wielkość miasta Duże (powyżej 100 tys. mieszkańców)
Źródło finansowania Dofinansowanie z programu Interreg Region Morza Bałtyckiego w wysokości 85%, środki własne

Opis rozwiązania

W październiku 2021 rozpoczął się pilotaż busa autonomicznego na terenie Cmentarza Łostowskiego w Gdańsku w ramach realizacji projektu Sohjoa Last Mile i polegał na nieodpłatnym przewożeniu chętnych po zaprogramowanej wcześniej trasie o długości około 1 100 m. Realizacja projektu to etap przygotowań do rewolucji transportowej w Gdańsku zgodnie z jednym z celów strategicznych miasta, którym jest rozwój przyjaznych środowisku opcji transportu i mobilności dla mieszkańców i odwiedzających. Uruchomienie połączenia w ramach ekologicznego transportu ostatniej mili miało na celu wsparcie osób z ograniczeniami mobilności przy jednoczesnych ograniczeniu ruchu zmotoryzowanego na cmentarzu oraz przetestowanie możliwości zdalnego nadzoru i sterowania bez konieczności przebywania operatora wewnątrz pojazdu.

Wnętrze busa jeżdżacego po Cmentarzu Łostowickim.

Wnętrze busa jeżdżacego po Cmentarzu Łostowickim. Fot. Dominik Paszliński

Problemy

  • Dopuszczenie ruchu zmotoryzowanego na terenie cmentarza dla osób powyżej 65 roku życia skutkujące natężeniem ruchu od 50 do 70 pojazdów dziennie
  • Konieczność wsparcia osób starszych i z niepełnosprawnościami w poruszaniu się po terenie cmentarza
  • Poprawa oferty komunikacji miejskiej i wykorzystanie pojazdów autonomicznych w sektorze transportu publicznego, zwłaszcza w przypadku łączności ostatniej mili

Szczegółowy opis rozwiązania

Droga do wprowadzenia autonomicznego transportu ostatniej mili w Gdańsku rozpoczęła się w 2016 roku, kiedy to miasto skorzystało z zaproszenia Uniwersytetu Nauk Stosowanych Metropolia w Helsinkach, aby aplikować o dofinansowanie na realizację projektu  Sohjoa Baltic w ramach którego zaplanowano pilotaże autonomicznych elektrycznych minibusów w sześciu lokalizacjach w regionie Morza Bałtyckiego. Wdrożenie, w ramach którego w 2019 roku przy ul. Karwieńskiej na dojeździe do ogrodu zoologicznego testowany był autonomiczny autobus,  było pierwszym tego typu projektem w Polsce. Bazując na sukcesie pierwszego  pilotażu, kluczowe podmioty zaangażowane w zarządzanie mobilnością i transportem w gminie zgodziły się na wdrożenie bardziej zaawansowanego projektu.1

Głównym celem drugiego pilotażu było przetestowanie możliwości teleoperacji (zdalnego sterowania i nadzoru nad pojazdem) bez operatora na pokładzie. Lokalizacja wskazana została przez mieszkańców podczas badania opinii publicznej zrealizowanego we wrześniu 2019 r. Na zlecenie władz Gdańska pilotaż przeprowadzony został przez fińską firmę Roboride, estońską AuveTech oraz Trapeze Poland, którzy to odpowiadali za dostarczenie i zaprogramowanie ośmioosobowego pojazdu, przeszkolenie operatorów wyznaczonych spośród kierowców spółki komunalnej Gdańskie Autobusy i Tramwaje oraz codzienną eksploatację. Autonomiczny bus uruchomiony na gdańskim Cmentarzu Łostowickim w okresie od 7 października do 12 listopada wykonał 450 kursów, przewiózł 2017 pasażerów i przejechał ponad 989 km. Usługa świadczona była przez 5 godzin dziennie z częstotliwością trzech przejazdów na godzinę (na wyznaczonej trasie zlokalizowane były cztery przystanki).2 Dopuszczona prędkość pojazdu wynosiła 13 km/h. Ze względu na niedostateczną jakość przesyłu danych pojazd przemieszczał się w trybie całkowicie zdalnym podczas 7 z 30 dni operacyjnych.3

Pośród pasażerów pojazdu dystrybuowane były ankiety w celu oceny wrażenia z przejazdu. W gronie 222 respondentów najliczniej reprezentowaną kategorię wiekową stanowiły osoby powyżej 60 roku życia (32%). Pasażerowie bardzo wysoko oceniali poziom bezpieczeństwa przejazdu a także przedstawili swoje oczekiwania dotyczące przyszłości rozwoju autonomicznych minibusów w Gdańsku. Z ich odpowiedzi wynika, że mieszkańcy miasta są otwarci na wprowadzanie nowych formy mobilności uzupełniających dotychczasowe usługi transportu publicznego, w szczególności rozwiązań ostatniej mili.

Szybki rozwój elektromobilności i związane z tym trudności jak np. nieuporządkowane hulajnogi elektryczne w przestrzeni miejskiej czy niedostateczny rozwój infrastruktury ładowania pojazdów stanowią wyzwania dla wielu miast na świecie. Ten sam problem może dotyczyć mobilności autonomicznej. Tymczasem zanim autonomiczne samochody pojawią się na ulicach polskich miast, Gdańsk chce być gotowy do wykorzystania tej technologii w sektorze transportu publicznego, zwłaszcza w przypadku łączności ostatniej mili.4

Automatyzacja transportu publicznego to zjawisko, które może radykalnie zmienić ofertę transportu publicznego i strukturę kosztów. Aplikacje dla zautomatyzowanych autobusów wahadłowych w niedalekiej przyszłości będą stanowić uzupełnienie istniejących usług, poprawiając poziom usług. Sam projekt pilotażowy wywołał tak wiele pozytywnego rozgłosu, że pomógł wypromować Gdańsk jako miasto oddane zrównoważonej i inteligentnej mobilności i związanych z nią aspektami środowiskowymi, a miasto planuje dalsze eksplorowanie możliwości wdrażania rozwiązań transportu autonomicznego jako jednego z elementów miejskiej mobilności.

Bus autonomiczny na trasie w alei głównej Cmentarza Łostowickiego.

Fot. Dominik Paszliński

 

„Wiemy, że Cmentarz Łostowice jest ogromny, rozrasta się i musimy szukać narzędzi, by pomóc osobom starszym, czy z niepełnosprawnościami w poruszaniu się po tym miejscu. Pierwszym celem jest szukanie tego typu rozwiązań. Drugim – Gdańsk nie chce pozostawać w tyle, a wręcz przeciwnie chce testować rozwiązania technologiczne, wyciągać wnioski prawne i społeczne z tego, jakie korzyści niosą za sobą pojazdy autonomiczne dla naszych ulic, dla naszych relacji społecznych. To ważny dla nas projekt, w który się bardzo zaangażowaliśmy.”5

Piotr Grzelak, zastępca prezydenta Gdańska
 
 

Korzyści

  • Wspieranie osób z ograniczeniami mobilności na rozległych terenach zamkniętych
  • Zmniejszenie ruchu samochodów osobowych na terenie cmentarza
  • Rozwój kompetencji przyszłości – nadzorca floty pojazdów autonomicznych i programista pojazdów autonomicznych
  • Opracowanie analizy prawnej odpowiadającej na pytania dotyczące zmian koniecznych dla świadczenie regularnych przewozów pasażerskich z wykorzystaniem pojazdów autonomicznych
  • Przeprowadzenie warsztatów dla przedstawicieli samorządów, środowiska akademickiego oraz branży transportowej dotyczące aspektów prawnych oraz doświadczeń z przeprowadzonego pilotażu
  • Uzupełnienie oferty transportu miejskiego o rozwiązania ostatniej mili
  • Gdańsk jako jedyne miasto w Polsce ma doświadczenie w uruchamianiu połączeń zautomatyzowanego transportu ostatniej mili

Rekomendacje

  • Promowanie zmian w prawie o ruchu drogowym, które pozwolą na publiczne korzystanie z całkowicie autonomicznych pojazdów w transporcie publicznym.
  • Opracowywanie studiów wykonalności dla rozwoju autonomicznych usług ostatniej mili dla danej lokalizacji i organizatora transportu.
  • Zaangażowanie interesariuszy i decydentów na etapie tworzenia koncepcji pilotażu wdrożeniowego oraz włączenie mieszkańców w proces decyzyjny w ramach konsultacji publicznych.

Kontakt

Magdalena Szymańska
Referat Mobilności Aktywnej

[email protected]

Tel. 58 526 81 08

Poznaj podobne rozwiązania