UWAGA

Znajdujesz się na nowej stronie Polskiego Funduszu Rozwoju. Pełną ofertę instytucji rozwoju znajdziesz na portalu Grupy PFR!

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. z siedzibą w Warszawie przy ul. Kruczej 50, 00-250 Warszawa, moich danych osobowych zawartych w formularzu wyłącznie w celu nawiązaniu kontaktu i udzieleniu odpowiedzi na zadane pytania.
Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Polski Fundusz Rozwoju S.A. z siedzibą w Warszawie przy ul. Kruczej 50, 00-250 Warszawa, zwany dalej "Administratorem". We wszystkich sprawach dotyczących przetwarzania Pani/Pana danych osobowych i przysługujących praw z tym związanych, można skontaktować się z Administratorem poprzez adres email [email protected], telefonicznie pod numerem +48 22 703 43 00 lub pisemnie na adres siedziby Administratora wskazany w punkcie 1 powyżej.
Pani/Pana dane osobowe mogą być przetwarzane do celów reklamacyjnych przez okres nie dłuższy niż rok od momentu utrwalenia danych, lub dłużej wyłącznie w przypadkach przewidzianych przepisami prawa. Pani/Pana dane osobowe mogą być udostępnione innym podmiotom uprawnionym na podstawie powszechnie obowiązującego prawa. Pani/Pana dane mogą być także przekazywane podmiotom przetwarzającym dane osobowe na zlecenie Administratora, przy czym takie podmioty przetwarzają dane na podstawie umowy z Administratorem i wyłącznie zgodnie z poleceniami Administratora.
Pani/Pana dane osobowe nie będą przekazywane do odbiorców znajdujących się w państwach poza Europejskim Obszarem Gospodarczym. Przysługują Pani/Panu następujące prawa:

  • prawo dostępu do danych osobowych oraz prawo żądania ich sprostowania, sprzeciwu wobec przetwarzania, ich usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania;
  • prawo wycofania zgody; wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem;
  • prawo do przenoszenia danych osobowych, tj. do otrzymania od Administratora danych osobowych, w ustrukturyzowanym, powszechnie używanym formacie nadającym się do odczytu maszynowego (o ile ma to zastosowanie), w celu ewentualnego przekazania tych danych innemu administratorowi danych;
  • prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego zajmującego się ochroną danych osobowych, gdy uzna Pani/Pana, iż przetwarzanie danych osobowych dotyczących Pana/Pani osoby narusza przepisy Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119 z 4.05.2016) (RODO).
  • W celu skorzystania z powyższych praw należy skontaktować się z Administratorem danych. Dane kontaktowe wskazane są w punkcie 2 wyżej.
  • Podanie danych osobowych jest dobrowolne, niemniej jest niezbędne do nawiązania kontaktu i udzielenie odpowiedzi na zadane pytania.
  • W związku z przetwarzaniem danych osobowych, decyzje dotyczące Pani/Pana osoby nie będą podejmowane w sposób zautomatyzowany (bez wpływu człowieka).


Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. z siedzibą w Warszawie przy ul. Kruczej 50, 00-250 Warszawa, moich danych osobowych zawartych w formularzu wyłącznie w celu nawiązaniu kontaktu i udzieleniu odpowiedzi na zadane pytania.
Administratorem Pani/Pana danych osobowych jest Polski Fundusz Rozwoju S.A. z siedzibą w Warszawie przy ul. Kruczej 50, 00-250 Warszawa, zwany dalej "Administratorem". We wszystkich sprawach dotyczących przetwarzania Pani/Pana danych osobowych i przysługujących praw z tym związanych, można skontaktować się z Administratorem poprzez adres email [email protected], telefonicznie pod numerem +48 22 703 43 00 lub pisemnie na adres siedziby Administratora wskazany w punkcie 1 powyżej.
Pani/Pana dane osobowe mogą być przetwarzane do celów reklamacyjnych przez okres nie dłuższy niż rok od momentu utrwalenia danych, lub dłużej wyłącznie w przypadkach przewidzianych przepisami prawa. Pani/Pana dane osobowe mogą być udostępnione innym podmiotom uprawnionym na podstawie powszechnie obowiązującego prawa. Pani/Pana dane mogą być także przekazywane podmiotom przetwarzającym dane osobowe na zlecenie Administratora, przy czym takie podmioty przetwarzają dane na podstawie umowy z Administratorem i wyłącznie zgodnie z poleceniami Administratora.
Pani/Pana dane osobowe nie będą przekazywane do odbiorców znajdujących się w państwach poza Europejskim Obszarem Gospodarczym. Przysługują Pani/Panu następujące prawa:

  • prawo dostępu do danych osobowych oraz prawo żądania ich sprostowania, sprzeciwu wobec przetwarzania, ich usunięcia lub ograniczenia ich przetwarzania;
  • prawo wycofania zgody; wycofanie zgody nie ma wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej wycofaniem;
  • prawo do przenoszenia danych osobowych, tj. do otrzymania od Administratora danych osobowych, w ustrukturyzowanym, powszechnie używanym formacie nadającym się do odczytu maszynowego (o ile ma to zastosowanie), w celu ewentualnego przekazania tych danych innemu administratorowi danych;
  • prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego zajmującego się ochroną danych osobowych, gdy uzna Pani/Pana, iż przetwarzanie danych osobowych dotyczących Pana/Pani osoby narusza przepisy Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119 z 4.05.2016) (RODO).
  • W celu skorzystania z powyższych praw należy skontaktować się z Administratorem danych. Dane kontaktowe wskazane są w punkcie 2 wyżej.
  • Podanie danych osobowych jest dobrowolne, niemniej jest niezbędne do nawiązania kontaktu i udzielenie odpowiedzi na zadane pytania.
  • W związku z przetwarzaniem danych osobowych, decyzje dotyczące Pani/Pana osoby nie będą podejmowane w sposób zautomatyzowany (bez wpływu człowieka).


Rybnik Mobilność miejska

ROW 2.0 - Rybnicki Okręg Wodorowy

Typ innowacji Mobilność miejska
Lokalizacja Polska
Wielkość miasta Duże (powyżej 100 tys. mieszkańców)
Źródło finansowania Dotacja z NFOŚiGW, środki własne i prywatny inwestor

Krótki opis rozwiązania

Miasto  Rybnik zainicjowało rewolucję w transporcie publicznym poprzez wprowadzenie autobusów napędzanych wodorem oraz stworzenie infrastruktury w postaci wodorowej stacji ładowania. Ten innowacyjny projekt przyczynił się do eliminacji lub znacznego zmniejszenia emisji związanych z transportem miejskim, otwierając drogę do czystej mobilności w mieście. Inicjatywa ta stanowi część szerszego planu – stworzenia Rybnickiego Okręgu Wodorowego, który ma zastąpić tradycyjny Rybnicki Okręg Węglowy. 

Obecnie stacja wodorowa nie tylko służy do ładowania pojazdów używanych w transporcie publicznym, lecz także jest dostępna komercyjnie dla mieszkańców. Przewidywany jest również wzrost zainteresowania lokalnych przedsiębiorców tym rozwiązaniem. Ponad połowę nakładów inwestycyjnych pokryło Narodowe Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, resztę finansowania zapewniło miasto z własnych środków. Aktualnie stacja wodorowa oparta jest na procesie hydrolizy wody, przy wykorzystaniu energii pozyskiwanej z paneli fotowoltaicznych. 

Autobusy wodorowe

Autobusy wodorowe, źródło: Urząd miasta Rybnik

Problem

  • Duży wpływ niskiej emisji na jakość powietrza w mieście.
  • Konieczność zmian w transporcie w kierunku zrównoważonych rozwiązań, związana z ustawą o elektromobilności.
  • Nadchodzące zmiany prawne, zmniejszające opłacalność ekonomiczną klasycznych rozwiązań transportowych (Np. z uwagi na dodatkowe koszty związane z ETS II od 2027 r.).
  • Brak podobnych rozwiązań i wzorców technologicznych działających już na rynku polskim. 
Autobus wodorowy podczas tankowania.

źródło: Urząd miasta Rybnik

Szczegółowy opis rozwiązania

Rybnicki Okręg Wodorowy to pionierski projekt, w ramach którego miasto Rybnik wraz z Politechniką Śląską podejmuje działania mające na celu między innymi transformację lokalnego transportu na drogę zrównoważonej mobilności. Inauguracja tego przedsięwzięcia, która odbyła się 22 marca 2024 roku, stanowiła ważny krok w kierunku elektromobilności i zrównoważonego transportu.

Przed wprowadzeniem projektu, Rybnik nie dysponował własnym taborem autobusowym. Dlatego też, miasto podjęło decyzję o utworzeniu spółki miejskiej, której zadaniem jest zarządzanie flotą. Podział obowiązków obejmuje zlecenie połowy przejazdów podmiotom zewnętrznym, podczas gdy druga połowa jest organizowana przez samorząd miejski. Ustawa o elektromobilności zobowiązała Rybnik do wprowadzenia pojazdów transportu publicznego o niskiej lub zerowej emisji, co skłoniło do wprowadzenia autobusów elektrycznych i wodorowych. To, jakie autobusy wyjeżdżają na drogi uzależnione jest od aktualnych potrzeb i specyfiki obsługiwanej trasy.

Projekt został częściowo sfinansowany z funduszy Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), a pozostała część została pokryta z funduszy własnych miasta. Dzięki wsparciu finansowemu koszty wprowadzenia autobusów wodorowych były porównywalne z kosztami wprowadzenia pojazdów elektrycznych, co umożliwiło realizację tej innowacyjnej inicjatywy. Fundusze z NFOŚiGW zostały przeznaczone głównie na zakup pojazdów, natomiast na infrastrukturę, w postaci stacji tankowania pojazdów wodorowych, środki zostały pozyskane dzięki zaangażowaniu prywatnego inwestora. Równolegle z inicjatywą w Rybniku, powstaje jeszcze 4 innych takich stacji w kraju, między innymi we Wrocławiu.

Cała transformacja transportowa została przeprowadzona przez niewielki, ale bardzo zmotywowany zespół składający się z 4 osób. Przetarg na zakup autobusów oraz budowę stacji ładowania odbywał się równolegle. Pierwsze autobusy trafiły do Rybnika 15 października 2023 roku, natomiast stacja ładowania została otwarta 30 października 2023 roku. W międzyczasie działała także stacja mobilna, która nadal jest w użyciu w przypadku konieczności serwisowania głównej stacji. Obecnie, na marzec 2024 roku, stacja ładowania wodorowego jest drugą tego typu infrastrukturą w Polsce. Lokalni przedsiębiorcy z branży transportowej wyrazili zainteresowanie rozwojem technologii wodorowej w swoich pojazdach, co jest rezultatem rozwoju sieci stacji ładowania wodorowego.

Na przyszłość planowane jest stworzenie instalacji przekształcania odpadów w paliwo wodorowe, co jest zgodne z koncepcją gospodarki obiegu zamkniętego. Miasto Rybnik jest otwarte na dzielenie się zdobytą wiedzą, a przedstawiciele JST oraz spółek miejskich wykazują duże zainteresowanie wprowadzeniem podobnych rozwiązań na swoich obszarach działania i bardzo często biorą udział w wizjach lokalnych.

 

Mieszkańcy Rybnika są zadowoleni z wprowadzenia autobusów wodorowych i chwalą to, że są one czyste, ciche i komfortowe. Coraz większa liczba osób korzysta z transportu publicznego, co zaowocowało pobiciem rekordu ilości pasażerów w poprzednim roku który wyniósł 6,9 mln. pasażerów.

Ewelina Włoch, Wydział Cyfryzacji i Nowych Technologii, UM Rybnik
 
Stacja wodorowa w Rybniku

źródło: Urząd miasta Rybnik

Korzyści

  • Spełnienie założeń ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.
  • Zminimalizowanie niskiej emisji z transportu publicznego, co widocznie wpłynęło na poprawę jakości powietrza.
  • Zwiększenie komfortu mieszkańców korzystających z transportu publicznego.
  • Znacznie zwiększenie odsetka mieszkańców korzystających z transportu publicznego.
  • Zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych pojazdów transportu publicznego.
  • Pobudzenie lokalnych przedsiębiorców i mieszkańców do korzystania z rozwiązań transportu wodorowego.
  • Zdobycie cennej wiedzy i doświadczeń możliwych do przeskalowania na inne JST.
  • Autobusy wodorowe, dzięki zainstalowanych w nich filtrach HEPA dodatkowo oczyszczają powietrza.

Rekomendacje

  • Innowacje mogą być wprowadzane nawet przez bardzo małe, kilkuosobowe zespoły.
  • Pomocne we wprowadzaniu podobnych rozwiązań jest wyznaczenie osób odpowiedzialnych za techniczną stronę projektu, jak prowadzenie przetargów oraz kontaktu z inwestorem.
  • Wprowadzenie transportu wodorowego jest dobrze odbierane przez mieszkańców, i zachęca do korzystania z komunikacji miejskiej.
  • Podejmowanie odważnych kroków związanych ze zrównoważonym rozwojem przenosi wiele korzyści. 
Stacja mobilna do tankowania wodoru

źródło: Urząd miasta Rybnik

Kontakt do kierownika projektu

Ewelina Włoch

Wydział Cyfryzacji i Nowych Technologii w UM Rybnik

e-mail: [email protected]

Poznaj podobne rozwiązania