Prosty język pomaga urzędowi w komunikacji z mieszkańcami
Opis rozwiązania
Tyscy urzędnicy nawiązali współpracę z ekspertami z Pracowni Polskiej Polszczyzny, by uprościć treści pism i dokumentów kierowanych do mieszkańców. Istotą projektu było nie tylko znaczne skrócenie treści pism i uproszczenie języka tak, by dokument był zrozumiały dla każdego, ale również redagowanie listów w sposób, który pozwoli przekazać najważniejszy komunikat adresatowi już w pierwszych kilku zdaniach. Miasto Tychy planuje dalsze wdrażanie innowacji, konieczna była więc zmiana myślenia urzędników i wyposażenie ich w umiejętność mówienia prostymi słowami, często o trudnych i skomplikowanych sprawach.
Projekt rozpoczął się od zmiany języka w pismach wysyłanych do mieszkańców w wydziałach, które wysyłają najwięcej listów: Wydziału Gospodarki Nieruchomościami oraz Wydziału Podatków i Opłat (rocznie z tyskiego magistratu do mieszkańców i innych podmiotów kierowanych jest blisko 100 tysięcy listów1). Praktyki były stopniowo wdrażane także w innych wydziałach.
Urzędnicy UM Tychy podczas warsztatów z językoznawcą
Problemy
- Niezrozumiałe i zbyt długie pisma urzędowe wysyłane do mieszkańców.
- Stosowanie w pismach trudnego języka urzędniczego oraz zwrotów prawno-administracyjnych, niedostępnych dla przeciętnego odbiorcy.
- Konieczność dodatkowego objaśnienia treści pisma podczas wizyt w Urzędzie lub telefonicznie.
- Skargi i zażalenia zgłaszane przez mieszkańców wynikające z niezrozumienia treści pisma.
- Wydłużenie procesu załatwiania sprawy spowodowane nieprecyzyjnymi instrukcjami dla petentów.
Szczegółowy opis rozwiązania
Projekt rozpoczął się w 2018 roku od warsztatów z językoznawcą dr. Tomaszem Piekotem. Pracownicy dwóch wydziałów urzędu, najczęściej wysyłających korespondencję do mieszkańców miasta, wspólnie z ekspertem podjęli się analizy standardowych wzorów pism. Dzięki wskazówkom specjalisty od prostej polszczyzny, udało im się podczas tego spotkania przeredagować pisma tak, by nie tylko stały się krótsze, ale też bardziej dostępne i zrozumiałe. Przez kolejne lata trwania projektu przeszkolono pracowników pozostałych komórek organizacyjnych urzędu. Obowiązkowo brali udział w nich również naczelnicy wszystkich wydziałów.
Obecnie, w 2021 roku, już niemal wszyscy tyscy urzędnicy mają za sobą udział w szkoleniach ze stosowania prostego języka. Dodatkowo, dzięki bardzo dużemu zaangażowaniu pracowników w ten proces, w instytucji w naturalny sposób wytworzyła się kultura dzielenia się wiedzą – pracownicy zaczęli wzajemnie doradzać sobie w kwestii sformułowań wykorzystywanych w pismach i wymieniać się spostrzeżeniami pomiędzy wydziałami. Wybrano również ambasadorkę tego projektu, której zadaniem jest szerzenie wiedzy na temat prostego języka. Dzięki zbudowaniu wewnętrznej platformy komunikacji, wszyscy pracownicy UM mają dostęp do wskazówek dotyczących użycia prostego języka. Mogą też zapoznać się z przykładami pism przed i po zmianie.
Co więcej, urzędnicy na bieżąco sprawdzają skuteczność wdrożonego projektu z interesariuszami. Przeprowadzili konsultację wśród kilkudziesięciu mieszkańców i poprosili ich o ocenę, które pismo wydaje się bardziej zrozumiałe – to w wersji sprzed działań z dr. Piekotem, czy pismo przygotowane już po szkoleniach z ekspertem. Wynik badania jednoznacznie potwierdził sens dalszego rozwoju innowacji. Aż 99% badanych uznało, że nowa wersja pisma jest bardziej przystępna i zrozumiała. Ma to też przełożenie także w liczbie telefonów do urzędu. Od czasu wprowadzenia bardziej zrozumiałych pism, telefonów do urzędu z prośbą o wyjaśnienie jest znacznie mniej. Zmniejszyła się również liczba składanych przez mieszkańców skarg i zażaleń – bardziej precyzyjne i czytelne pisma to mniejsze pole do nieporozumień.
Miasto Tychy planuje dalszy rozwój innowacji. W przyszłym roku przewidywane jest włączenie do projektu pracowników jednostek organizacyjnych miasta.
Przykłady pism urzędowych przed uproszczeniem i po
Początkowo obawialiśmy się małego zainteresowania projektem wśród pracowników urzędu, jednak okazało się, że chcą się uczyć i poszerzać swoje kompetencje. Widzą, że telefonów z zapytaniami jest mniej. Odbieramy też znacznie mniej skarg.
Korzyści
- Znaczne skrócenie treści pism i dokumentów urzędowych
- Mniej telefonów i wizyt mieszkańców w urzędzie w celu uzyskania dodatkowych wyjaśnień
- Zwiększenie dostępności usług dla osób z różnych grup społecznych i wiekowych
- Zwiększenie zaangażowania pracowników urzędu w kwestie związane z poprawą dostępności usług
- Skrócenie czasu załatwiania sprawy w Wydziałach Urzędu Miasta
- Wzrost zaufania mieszkańców do instytucji publicznych
Rekomendacje
- Współpraca z ekspertami od prostej polszczyzny w celu zaprojektowania przystępnej formy komunikacji między urzędnikami, a mieszkańcami.
- Organizacja warsztatów i szkoleń z pracownikami urzędów w zakresie stosowania prostego języka.
- Angażowanie pracowników w proces współtworzenia treści komunikatów wysyłanych przez urząd.
- Wybór spośród pracowników osób odpowiedzialnych za szerzenie wiedzy na temat przystępnych treści i prostego słowa.
Kontakt
Aneta Luboń-Stysiak
Sekretarz Miasta Tychy
[email protected]
Przypisy
- https://www.prawo.pl/samorzad/jezyk-pism-urzedowych-niezrozumialy-dla-obywateli-mimo-staran,377294.html
- http://obserwatorium.miasta.pl/zrozumiale-pisma-urzedowe-tychy-zatrudniaja-eksperta-by-poprawic-komunikacje-z-mieszkancami-wywiad-smietanski-piekota/
- https://umtychy.pl/artykul/5196/urzedowo-ale-zrozumiale
- https://www.tychy.pl/2018/06/05/um-tychy-prosty-jezyk-zamiast-urzedniczej-nowomowy/