Cyfrowa kondycja polskich firm w dobie digitalizacji. Rok z Testem Dojrzałości Cyfrowej

Kluczową rolę w firmach odgrywa dziś zdolność do adaptacji i wykorzystania nowoczesnych technologii. W odpowiedzi na te wyzwania powstał Test Dojrzałości Cyfrowej (TDC), czyli narzędzie pozwalające firmom ocenić swój poziom gotowości do cyfryzacji oraz identyfikowania obszarów wymagających rozwoju. Analiza wyników TDC przynosi użyteczne wnioski dotyczące różnych podejść do cyfryzacji, a narzędzie to staje się inspiracją do dalszego rozwoju technologicznego i wzmacniania kompetencji cyfrowych. Oprócz oceny słabych i mocnych stron, firmy biorące udział w TDC uzyskują dostęp do bazy wiedzy, w której znajdują się m.in. informacje o  technologiach wspomagających rozwój oraz możliwe źródła finansowania cyfryzacji firmy. 

Główne wnioski:

• Uczestnictwo w TDC najbardziej zainteresowało właścicieli mikroprzedsiębiorstw i małych firm, które planują rozwój cyfrowy.
• Średni wynik TDC wyniósł 48% (wypełniający uzyskiwali średnio 48% możliwych punktów do zdobycia) .
• Największe wyzwania dla firm to zarządzanie danymi, budowa kultury innowacyjności i strategii rozwoju cyfrowego.
• Większość firm biorących udział w teście określiła się jako „rozwijające się”.
• Szczegółowe wykresy obrazujące wyniki znajdują się pod linkiem.

Kto wziął udział w TDC?

Od lutego 2023 roku blisko 300 przedsiębiorstw wzięło udział w Teście Dojrzałości Cyfrowej. Prawie 70% z nich to mikro i małe przedsiębiorstwa, a 12% zgłoszeń stanowiły duże firmy. Dominującą grupą są firmy określające się jako rozwijające się, jednak już z ugruntowaną pozycją na rynku. Kolejne, pod względem liczby wykonanych testów, są przedsiębiorstwa ugruntowane na rynku, które nie planują znaczących działań rozwojowych. Z badania wynika również, że do testu zgłosiła się porównywalna ilość startupów i firm wymagających transformacji.

Wykres 1. Sytuacja firm biorących udział w TDC

Źródło: opracowanie własne na podstawie TDC, n=278.

Najczęściej Test Dojrzałości Cyfrowej wypełniany był przez właściciela firmy (35% wszystkich przypadków), ale najwyższy średni wynik testu dojrzałości był otrzymywany, kiedy test wypełniała kadra menadżerska.

Najwięcej firm (1 na 5 przedsiębiorstw wypełniających TDC) jest z województwa mazowieckiego (średni wynik TDC w tym województwie wynosi 50%). Najwyższy wynik w Teście Dojrzałości Cyfrowej otrzymały firmy z województwa dolnośląskiego (średni wynik TDC wynoszący 55%) I zachodniopomorskiego (średni wynik TDC wynoszący 54 %).

Można założyć, że Test Dojrzałości Cyfrowej wzbudził największe zainteresowanie wśród właścicieli mikroprzedsiębiorstw i małych firm, które planują działania rozwojowe. Potwierdza to fakt, że cyfrowa transformacja to temat priorytetowy dla firm dopiero wchodzących na rynek, chcących osiągnąć sukces. Takie firmy, mimo osiągania średnio niższego wyniku Testu Dojrzałości Cyfrowej, wykazują wysoką chęć rozwoju.

Co możemy powiedzieć o kondycji cyfrowej firm zgłaszających się do Testu Dojrzałości Cyfrowej po roku od jego powstania?

Średni wynik Testu Dojrzałości Cyfrowej to 48% (to oznacza, że wypełniający uzyskiwali średnio 48% możliwych punktów do zdobycia). Szczegółowe analizy wyników ujawniły, że firmy najlepiej radzą sobie w obszarze infrastruktury ICT , czyli technologie informacyjno-komunikacyjne (średni wynik testu w tym obszarze to 57%), dobrze w teście wypadło też cyberbezpieczeństwo oraz kompetencje cyfrowe pracowników. Obszarami, w których cyfryzacja firm pozostaje największym wyzwaniem, to zarządzanie danymi w organizacji (średni wynik na poziomie 37%), opracowanie strategii cyfryzacji (44%) oraz budowa kultury innowacyjności firm (44%). 

Wykres 2. Średnie wyniki Testu Dojrzałości Cyfrowej w różnych obszarach [%]

Źródło: opracowanie własne na podstawie TDC, n=278

Interesującym aspektem wyników jest związek między rozmiarem firmy, a jej poziomem dojrzałości cyfrowej. Duże firmy średnio osiągają najwyższe wyniki (firmy zatrudniające między 250, a 1000 pracowników osiągnęły średni wynik TDC 61%, a firmy zatrudniające powyżej 1000 pracowników - 57%). W teście najgorzej poradziły sobie firmy jednoosobowe, osiągając średni wynik TDC 44%. Pokazuje to, jak duże znaczenie dla rozwoju cyfrowego mają dostępne zasoby w firmie. Mniejsze przedsiębiorstwa mogą uzyskać informację o możliwych ścieżkach finansowania na stronie Cyfrowej Wyprawki testu Dojrzałości Cyfrowej, a także zestaw cyfrowych narzędzi dedykowanych dla MŚP, które w prosty i szybki sposób są wstanie usprawnić działalność firmy.

Zauważalne jest silne zróżnicowanie poziomu dojrzałości cyfrowej firm rozpatrując różne obszary, w jakich działają. Najwyższe wyniki TDC osiągnęły firmy zajmujące się komunikacją. Największą przestrzeń do poprawy swoich kompetencji cyfrowych mają przedsiębiorstwa zajmujące się budownictwem, przetwórstwem przemysłowym oraz edukacją.

Tabela 1. Średnie wyniki TDC dla firm w różnych branżach [%]

Źródło: opracowanie własne na podstawie TDC, n=278

Najlepiej w Teście Dojrzałości Cyfrowej radziły sobie firmy, określające się jako rozwijające się i  posiadające stabilną pozycją na rynku (średni wynik TDC 51%). Podobny wynik uzyskały przedsiębiorstwa ugruntowane na rynku, ale nie planujące większych zmian rozwojowych. Prawie 70% firm określających się w ten sposób to duże i średnie przedsiębiorstwa. Na podstawie wcześniejszych analiz, można powiązać wysoki wynik testu z wielkością firmy, a co za tym idzie, dostępnymi zasobami na rozwój.

Największe wyzwania w obszarze cyfryzacji stoją przed firmami wymagającymi transformacji. Ich ciężka sytuacja i konieczność wprowadzania zmian może być związana z brakami w obszarze cyfryzacji i automatyzacji procesów. Rozwój w tych obszarach może być częścią rozwiązania problemu.

Pomimo osiągania wyników TDC niższych, niż średnie wśród startupów, czyli w większości małych i młodych firm, są one najbardziej zaangażowane w swój rozwój. Takie firmy mają duże szanse na wzrost kompetencji cyfrowych, innowacyjności i zaplanowanie strategii rozwoju cyfrowego.

Wykres 4. Zależność średniego wyniku TDC a pozycja firmy na rynku

Źródło: opracowanie własne na podstawie TDC, n=278

Wnioski końcowe

Analiza wyników Testu Dojrzałości Cyfrowej firm przynosi ciekawe wnioski dotyczące różnic w podejściu różnych firm do cyfryzacji. Pierwszym krokiem w planach rozwojowych przedsiębiorstw jest zidentyfikowanie obszarów stwarzających największe wyzwania, co umożliwia TDC. Narzędzie to, oprócz dostarczenia wiedzy o własnym poziomie cyfryzacji w firmie, daje również szerszy obraz zróżnicowania poziomu dojrzałości cyfrowej dla przedsiębiorstw w różnej wielkości, specyfikacji, a nawet lokalizacji. 

Wśród ciekawych kwestii warto wskazać, że:

• Tylko 24% firm posiada zmapowane procesy biznesowe.
• 43% firm nie korzysta z rozwiązań chmurowych.
• Prawie 70% firm nie wykorzystuje narzędzi umożliwiających automatyzacje procesów.
• 40% firm nie zbiera danych o swoich klientach w sposób ustrukturyzowany.
• Tylko 14% firm analizuje dane w zbiorach Big data.
• Tylko 16% firm używa w swoich strukturach AI lub machine learning.
• 10% organizacji nie ma dostępu do szybkiego Internetu.
• 41% organizacji wymaga ręcznej wymiany danych w systemach (nie są one zautomatyzowane).
• Tylko 34% firm ma wydzieloną osobę lub komórkę odpowiedzialną za cyberbezpieczeństwo.
• 50% firm nie używa dwuetapowego logowania do systemów.
• 56% organizacji ma przestoje w komunikacji (działania te nie są zautomatyzowane i nie działają w czasie rzeczywistym).

Test Dojrzałości Cyfrowej to nie tylko narzędzie oceny, ale również źródło inspiracji do dalszego rozwoju technologicznego oraz strategii pomocy zwiększania kompetencji cyfrowych, zarówno na poziomie jednej firmy, jak i całego kraju. 

Rekomendowane produkty PFR w temacie cyfryzacji